^

Banat Kalingawan

Ang kuripot

Sugilanon - Ernesto Dael Pacaña -

Giingon nga kadto kunong tawo nga kuripot mao ang labing hakog nga tawo sa tibuok kalibotan. Nganong moingon man ang ubang tawo niini? Tungod kay kining mga kuripot nga tawo, hakog gayod kay dili man gani nila mahatagan ang kaugalingon, manghatag na ba kaha hinuon sa uban?

Ang tawo nga nalambigit ning atong sugilanon mao si Gabriel, usa ka adunahang tawo apan, para sa uban, kuripot. Usa ka tawo nga dili makatabang sa silingan tungod sa iyang pagka kuripot.

Si Gabriel natawo sa mga ginikanan nga sapian. Niadtong bata pa siya, santaon niya ang iyang Mama kun ilabay niini ang pagkaon salin nga bahaw. Anugon kuno ang pagkaon nga ilabay lang kay pagkaon, usa kini ka butang sagrado busa dili angay usikan.

"Kining atong anak, Poldo," pulong sa inahan ngadto sa bana, "duna gayoy pagka kuripot. Dawaton niya ang kuwarta nga ihatag kaniya para ipalit sa pagkaon apan ang kuwarta dili niya ipalit og pagkaon."

"Sagdi lang kana kay moabot ang panahon nga mausab ra kana siya," tubag sa bana. "Maayo hinuon kay makatigom siya og kuwarta."

Nagsugod pagtungha si Gabriel sa elementarya ug nagpabilin siya sa iyang pagka kuripot. Mismo ang iyang mga klasmet nakamatikod sa iyang pagka kuripot. Usahay, magpangayo siya aron dili makagastos.

Kun naay iyang klasmet nga mangayo, lagmit dili manghatag. Ang nahitabo, layo siya sa dughan sa mga kaklase. Naay klasmet mokantiyaw kaniya ug tawgon siya’g kuripot.

"Nganong magbuot man kamo kun ako kuripot. Kamo ba diay ang nagbuot kun ako usa ka kuripot?" tubag niya sa mokantiyaw kaniya. "Atimana ang inyong kaugalingon."

Nangligid ang mga adlaw, nahimong hingkod ang panuigon ni Gabriel. Bisan ang iyang asawa daw nagbasol nganong naminyo siya’g kuripot. Daghan ang nasayod nga daghan siya’g kuwarta apan bisan sa pagpalit og sud-an. Kay kun mahimo pa lang unta, mahimong dili sa siya mokaon aron walay gasto.

Miabot ang higayon nga nagsakit si Gabriel. Bisan og nagsakit, morag dili gihapon siya mogasto para ipalit og tambal. Ang iyang asawa mao ang nagkapuliki pagpatambal kaniya.

"Nong Gabriel, hala, palita kining reseta para mamaayo ka sa imong sakit," pulong sa doktor nga mitunol sa reseta. "Kinahanglan sa akong pagbalik, naa na kini para madapatan ka sa tambal."

"Apan, wala man ako’y kuwarta, Doktor," tubag ni Gabriel sa Doktor. "Dili ba kaha mahimo nga sa alboralyo lang ako magpatambal. Sa akong tan-aw, mamaayo ra kining akong sakit pinaagi sa hilot."

Wala gayod modangop si Gabriel sa Doktor kay nagmantinil lang sa hilot sa usa ka arbolaryo. Malisod gayod kaniya ang paggasto. Halos matag adlaw, naay iyang saop ang mohatag kaniya sa ilang abot sa yuta nga ilang gitikad, usahay kasab-an pa niya kun kulang ang kuwarta nga iintrigo kaniya ug pagdawat niya sa kuwarta, iya na dayon kining ibutang sa butanganan nga siya ra ang nasayod. Ug taliwala nga nagsakit siya, maayo gihapon siyang mokaon bisan kun asin lang ang suwa.

Ang matag tawo dunay kamatayon ug mao usab kini ang nahitabo kang Gabriel. Daghan ang nasayod nga daghan siyag kuwarta apan sa iyang paghaya maglisod ang iyang asawa pagpangitag kuwarta para gastohon niini.

Tungod kay ang iyang amahan, duna man usab kini kuwarta, mao nga masadya ang gihimong paglamay kaniya. Dunay mga tawo ang miingon nga kuno, walay kalipay si Gabriel sa iyang pagpuyo sa kalibotan tungod sa iyang pagka kuripot. Karon nga patay na siya, unsaon man niya ang iyang bahandi?

Unya pipila ka adlaw human sa iyang kamatayon, didto sa silong sa iyang balay, nakita sa iyang asawa ang gitipigang bahandi ni Gabriel ilalom sa yuta. Maayong pagkatago. Hinuon, diha sa hunahuna sa iyang asawa ang pangutana kun hain ni Gabriel ibutang ang iyang kuwarta. Busa, kay asawa man siya, nangita siya ug wala siya mapakyas ug didto sa tagoanan ni Gabriel, nakita sa asawa ang nagtipun-og nga kuwarta sa usa ka sekreto ug serado nga lawak sa ilalom sa yuta.

Naay mga silingan ang misulti nga ang tawag kang Gabriel, usa ka tawo nga hakog sa bahandi ug sa iyang pagka hakog, nalimtan niya nga dunay kamatayon ug kini nga kamatayon maoy motapos sa iyang pagka hakog dinhi sa kalibotan. (Kataposan)


vuukle comment

DILI

DOKTOR

GABRIEL

IYANG

KURIPOT

KUWARTA

SIYA

TAWO

  • Latest
  • Trending
Latest
Are you sure you want to log out?
X
Login

Philstar.com is one of the most vibrant, opinionated, discerning communities of readers on cyberspace. With your meaningful insights, help shape the stories that can shape the country. Sign up now!

Get Updated:

Signup for the News Round now

FORGOT PASSWORD?
SIGN IN
or sign in with