Gumikan sa kagrabe na sa suliran sa trapiko nga wala’y nakita nga kasulbaran, ug bisan pa sa giingon nga pag-modernize kunohay sa industriya sa panakayan sa atong nasud nga wala’y nasayod kun kanus-a kini ma-materialize, misulbong pag-ayo ang isyu kun unsay angay buhaton sa ilegal nga operation sa “habal-habal.”
Alang sa mga yanong sumasakay nga dili maka-afford pagpalit sa mahalon nga mga sakyanan, dili makaplite sa UBER, GRAB ug sa taxi, ang Habalhabal ug ang Angkas maoy nakitang alternative sa panakayan sa kadalanan. Dali ug barato pa.
Mao nga bisan kon ilegal ang maong operation, kuyaw pa, daghan ang mi-avail niini. So, alang sa gobiyerno, unsa man, i-legalize na lang ni?
Adunay mga sugyot nga kon dili man ma-legalize, kaylagi, duha ra’y ligid ug peligro nga pamasaheroan, at least i-regulate.
Una sa tanan, ang Habal-habal is already a public utility vehicle. Sama sa mga PUJ o mga taxi, kinahanglang i-rehistro kini as a public utility motorcycle, kaylagi, mamasahero man.
Ug sama sa ubang mga public utility vehicle, kinahanglan insured motorcycle ug ang pasahero, nga kon maoy makaingon sa aksidente, at least, ang insurance company maoy manubag.
Being a public utility motorcycle, isyuhan kini sila og special nga plaka, iagi sa MVIS, aron ma-check ang road worthiness sama sa kasaba sa tambutso, smoke-belching, ubp.
Unya, sama sa ubang mga public utility vehicle, kinahanglang i-set ang route ug pila’y plite, unya did-an sila pagpamasahero sa dagkong kadalanan. Dugang niini, isyuhan ang mga driver og conspicuous nga ID, ug i-require ang pagsul-ob og uniform.
Una sila maka-drive aron mamasahero, they should be subjected to drug tests, ug esktriktuhon na g’yud ang pagsul-ob sa helmet, lakip ang pasahero. Unya i-limit na g’yud to only one passenger, dili pareho karon nga hasta tulo ngadto sa lima ang pasahero, lakip ang kabataan.
Ug bahin sa UBER ug GRAB, unsa man ni sila, sila ra ang magbuot sa plite? Unya, mobayad ba ni sila og buhis? Unsa man ang basehan kon pila ang ibayad nga buhis? Mo-submit ba ni sila og income statement ngadto sa BIR?
Ug unsa man, ang mga unit nga namasahero, na-rehistro ba kini isip public utility vehicle? Girehistro ba kini isip For Hire? Sa pagkakaron gud, it seems nga owner o private car ang registration niini. Sa ato pa, private car nga namasahero. Hayahaya no?
Ug sama sa ubang pamasaheroan nga mga sakyanan, insured ba ang pasahero sa Uber ug Grab?