Ambot unsaon pagpatuman ni Energy Secretary Jericho Petilla ang iyang plano nga pagpugos sa pribadong mga kompaniya ug mga buhatan sa gobiyerno pagdaginot sa ilang konsumo sa kuryente atol sa mga buwan nga ting-init sa sunod tuig, 2015, kanus-a gikabalak-an nga magnihit pag-ayo ang suplay sa elektrisidad.
Nadapit ang akong pagtagad sa usa sa mga sugyot ni Petilla nga pagkontrolar sa tanang airconditioning units pinaagi sa pagtakda sa ilang thermostat ngadto sa 25 degrees celsius, ang kabugnaw nga matagamtaman sa gawas sa atong mga buhatan ug pinuy-anan kun bugnaw ang huyuhoy sa hangin. Apan unsaon man sa gobiyerno pagpugos ang pribado ug publikong mga buhatan sa pagtuman?
* * *
Pila ka tuig sa wa pa ni mosantop sa hunahuna ni Petilla, nihimo na sa samang sugyot si Cebu City Councilor Nestor Archival. Kinsa nibuyag sa di makiangayon natong paggamit sa aircon: Gipaubsan nato pag-ayo ang thermostat nga magkuray na ta sa katugnaw ug kinahanglan na og jacket sa mga buhatan o baga nga habol sa higdaanan.
Matud ni Archival way pahuway ang mga aircon nga ubos kaayo ang thermostat kay di man gyod magtakdo ang temperatura sa sud ug sa gawas sa mga buhatan ug pinuy-anan. Gawas nga taas ang konsumo ug bayranan sa kuryente, mas dali pa gyong magguba ang mga aircon.
* * *
Niawhag si Archival nga ibutang ang thermostat sa 24 ngadto sa 25 degrees celsius. Nga alang niya maoy labing tukma nga temperatura nga di ta magkadusingot apan di sab tugnawon. Matud niya usa sa mga sukdanan sa labing haom nga temperatura sa mga pinuy-anan mao nga kun makatug ta sa kagabhion nga di kinahanglang maghabol.
May mas maayo siyang sugyot: Sa way paghukas sa atong mga pinuy-anan ngadto sa mga kawatan, angay’ng pangitaan og paagi nga makasud gawas ang hangin aron nga di kinahanglan ang aircon o electric fan sa bugnaw nga mga oras sa adlaw o tingtugnaw nga mga buwan sa tuig.
* * *
Nipasalig si Presidente Noynoy Aquino sa mga negosyante ug sa iyang mga kaatbang sa politika nga ang emergency power nga iyang gipangayo sa Kongreso alang ra sa pagsulbad sa nag-ung-ong nga krisis sa elektrisidad sunod tuig. Kun kahatagan sa gahom, mahimo nang laktawan ang langay nga mga panginahanglan sa subasta. Apan ambot may gahom bang magamit ang gobiyerno paglili sa tanang aircon ug pagkandado sa tanang thermostat.
Mas epektibo gihapon ang edukasyon. Hinaot nga ang pagdason sa nasudnong gobiyerno ug ang gipasidaan nga krisis makapahimong mas lanog ug mas makahuloganon sa kampanya nilang Archival ug sa ubang nakasabot nga ang pagpahaom, di pagsukwahi, sa kinaiyahan mao ang labing gamhanan natong panagang sa global warming ug sa tanang makalilisang nga mga implikasyon.
* * *