“Fall in love with your problems”

CEBU, Philippines — Giisip niyang sekreto sa kalamposan mao ang wala niya pagsurinder sa pagkab-ot sa iyang pangandoy, taliwala sa mga kalisdanan nga iyang naagian sa kinabuhi. Niya pa, kon tan-aw nimo nga wala gyud nimo nakuha imong pangandoy sa kasamtangang gitaak nga direksyon, kinahanglan nimong modiselya hangtod nga makab-ot ang gipangandoy’ng kalamposan.

Kini sigon pa ni Joma Leovent Dosdos, 27 anyos, nagpuyo sa Sunrise Village, Pardo, Cebu City ug kinsa nanag-iya sa sikat nga RJM Cebu’s Proven Hauz, Levy Dosdos Naturals Pancit Canton ug Chicken Proven Seasoning Mix.

Si Joma o mas nailhan sa kadaghanan nga Levy maoy bugtong anak sa barbecue vendor nga inahan. Nagdako siya ubos lamang sa pag-amoma sa iyang inahan human nagbuwag iyang mga ginikanan.

Nagpuyo lang sila kaniadto sa tindahan sa iyang inahan sa Carbon. Human nila gilayasan ilang amahan sa nag-edad siya og tres anyos, nibalhin sila og puyo didto sa Linao, Ormoc City.  Nitipon sila sa ilang paryente didto ug naninda og utanon.

“Four years old pa ko, mangaykay na ko’g nilabay nga mga lamas, kanang mga dunot na. Ako na limpyohan ug ako ibaligya sa merkado para makatabang lang ko ni mama,”paambit pa ni Levy sa Banat News Tingusbawan.

Nagtungha siya sa Linao Elementary School. “Wala koy balon sauna. Akong bag kay plastic bag ra,”

Paghuman niya og Grade 1, nauli sila dinhi sa Cebu ug gibilin siya sa iyang inahan ngadto sa iyang iyaan sa Banawa. Nipadayon siya og tungha sa Banawa Elementary School.

Nilarga iyang inahan sa Manila ug nagtrabaho isip katabang. Magpadala lang iyang inahan para sa iyang konsomo.  Apan usa lang katuig iyang inahan sa Manila ug nibalik dinhi sa Sugbo. Nibalhin sila og puyo sa usa ka payag sa Tagonol, Pardo nga nahimutang sa usa ka squatter area. Nibalik og pamaligya iyang inahan didto sa Carbon.

Taliwala sa kalisdanan, nigradwar gyud siya sa elementarya ug nipadayon sa hayiskul sa Abellana National School.

Niining panahona, banana cue na ang baligya sa iyang inahan diin usahay siya ang mobantay niini. Nindot siya og grado ug kanunay’ng malakip sa top section hangtod nigradwar.

Nikuha siya og BS-Biology sa Cebu Normal University. Kay usa man kini ka pampublikong unibersidad, wala siya’y nabayran sa pagtungha dinhi. Padayon og kayod iyang mama sa pagbaligya ug wala na kaayo kini oras ngadto kaniya.

Sa hapit na mogradwar, nakabuntis si Levy sa iyang school mate. Human nigradwar  nagdoble kayod siya og pangita og trabaho aron makatigom para panganak sa iyang uyab. Hangtod nga nakatrabaho siya isip MedRep ug didto nadistino sa Leyte ug Samar.

“Para maka-save ko sa vitamins ug gatas sa akong anak, mangayo ko’s mga doctor og mga sample,”asoy pa niya.

“Kung naa koy 500 pang hotel, matog lang ko’g balig 150. Imbis mokaon three times a day, once a day nalang,”niya pa.

Apan sa iyang pagtrabaho didto, kanunay silang mag-away sa iyang uyab busa nakahukom siya nga moundang na lang. Nisagol siya pagpuyo sa pamilya sa iyang uyab. Nikuha siya og Licensure Examination for Teachers ug palaran nga nakapasar. Nakatudlo siya sa duha ka mga tunghaan didto sa San Fernando apan wala gihapon nagdugay.

Wala nilahutay ang paghinigugmaay ni Levy ug sa iyang uyab ug niresulta kini sa panagbuwag.

Nibalik siya og puyo kauban iyang inahan didto sa squatters area ug nakatrabaho sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources isip Aquaculture Technician. Gamay ra iyang sweldo dinhi busa nag-sideline siya sa International Marketing Group (IMG) diin namaligya siya sa mga produkto niini. Niundang siya sa BFAR ug niadtong 2015 nipitik og balik ang kasing-kasing ni Levy ngadto kang Rodilou, kinsa asawa na niya karon.

Nabuntis si Rodilou ug naproblema siya kinahanglan i-caesarian iyang asawa.  Hangtod nga nakahukom siya nga magtukod og negosyo niadtong 2016 diin nakigsosyo siya sa iyang mga higala.

Naninda sila og botsi sa manok ug ginganlan kini og RJM Cebu’s Proven Hauz. Namuhonan sila og 30,000 matag usa kanila. Apan duha ra kini kabuwan ug nalugi.

Maong nakahuna-huna siya nga mag-inusara  na lang siya sa pagdumala sa maong negosyo. Nangutang siya og P15,000 ug gigamit niya ang iyang kita sa IMG. Didto siya nag-display sa kilid sa usa ka unibersidad sa Carbon.

Nagkat-on siya unsaon pagtimpla sa manok ug unsaon pagpalambo iyang negosyo. Ug pilay lakat sa panahon, nakita niya nga nindot ang dagan sa iyang negosyo.

Hangtod nga nakasuplay siya sa usa ka food court sa usa ka pribadong ospital ug adunay usa ka higala nga nipalit sa iyang cart ug namaligya didto sa usa ka unibersidad sa Talamban.

Siya ang nagsuplay sa manok niini para ibaligya. P35,000 iyang baligya sa cart ug P750 ang container sa iyang manok.

Nagkadaghan ang nipalit sa iyang cart ug pag-supply sa timpladong butsi ug naabot sa nagkalain-laing dapit sa Sugbo, Bohol ug Mindanao.  Gumikan niini, nakabalhin sila og puyo sa Sunrise Village sa Pardo ug nakapalit siya og sakyanan nga gamiton niya para deliver sa mga manok. Apan gidemalas siya hinungdan nga nideklara siya og bankruptcy niadtong Agosto 2017 ug usa na lang ka cart iyang gidumala.

Dinhi niya nakaila ang sikat nga mentor sa negosyo, nga si  Rey Calooy, presidente sa Filipino Cebuano Business Club (FILCEB). Gitabangan siya niini. Nag-rebrand siya sa Pancit Canton ni Rey ug ginganlan niya kini og Levy Dosdos Naturals. Gimugna sab niya ang Chicken Proven Seasoning Mix. Nangutang siya og puhunan.

Gipalambo niya ang packaging sa bag-o niyang mga negosyo ug mao na kini ang iyang gipangbaligya sa nagkalain-laing dapit sa Visayas ug Mindanao. Padayon gihapon siya sa pagpamaligya og butsi. Nagtrabaho sab siya isip direct seller sa usa ka kompaniya.

“Sekreto nako nganong nakabarog kog balik is guts. Naa gani koy gusto ako gyud i-pressure akong self nga matuman na. Never give up lang gyud,”niya pa.

“Mind set. Bisan unsa kalisod, I still embrace the positive side.”

Nilampos si Levy kay daw wala gyud siya nisurinder sa pagkab-ot sa iyang pangandoy.

“Labaw sa tanan, never give up. Fall in love with your problems. Have faith sa imong kaugalingon ug sa Ginoo.”