Mga deboho nga ginama sa mga Bisaya

CEBU, Philippines — Dibuho, ginama sa kamot sa mga mga tawo nga mahigugmaon sa natad sa arts. Sagad niini mga hulagway’ng mabulokon, hulagway nga nagpakita sa mga kabilin sa karaang panahon. Mga hulagway nga sa kwadro na lang makit-an kay wala na ang gilarawanan.

Pipila ka mga pintor sa Sugbo mihimo na’g ngalan sa industriya dili lang sa nasud kun dili lakip na sab sa tibook kalibotan. Sagad nila iyukbo g’yud sa Sugboanong batid sa natad sa debuho nga si Martino Abellana.

Si Efren Enolva, ang pangulo sa Portrait Artists Society of the Philippines nagkanayon nga daghang mga maayo’ng laki sa Sugbo apan wala kaayoy “appreciation” ang mga Sugboanon sa arts. Apan masaligon siya mausab ra kini sa pagdagan sa panahon.

Aron mas molapad pa ang kaalam, kaikag ug kadasig sa mga Sugboanon sa natad sa arts ang PASPI ug ang kagamhanan sa Dakbayan sa Sugbo nagtambayayong sa paghatag og arts appreciation seminar sa mga bata.

Ang maong seminar magtudlo sa mga bata nga nag-edad og 8-15 anyos sa kaanindot sa arts ug sa posible nilang mabuhat gamit ang ilang “imahinasyon ug ang ilang pagkamamugnaon” dugang ni Enolva.

Gawas niini, naghatag usab sila og portrait sketching aron mabansay ang pangamot sa mga artist sa pagdibuho.

Apan sama sa kadaghanan kinahanglan usab nga dunay panginabuhian ang mga pintor, ilabi na niadtong mao lang gyud ang ilang gisaligan.

Sa Sugbo dili kaayo mahilig ang mga tawo sa pagpalit og paintings tungod sa daghang mga rason. Una na niini ang kakulang sa kasayoran sa mga tawo nga nindot diay ni siya nga natad sa negosyo kon “investment.”

Matud pa ni Enolva nga ang painting usa ka passive investment “magka-dugay, magkamahal” dili sama sa ubang mga butang sama sa electronic gadgets nga magkadugay magkamenos ang bili. Daghang mga exhibit  ang ilang nahimo, apan ilang mulo nga hinay gihapon ang ilang kita. Labi na kun adto sila magpahigayon og exhibit sa inilang mga galleries ug mga malls.

“Momahal ang presyo tungod kay mobayad pa mi sa abang sa pwesto,” matud ni Enolva. Hinungdan nga nangita sila og paagi unsaon nga dili mabug-atan ang mopalit apan dili alkansi ang mga artists sa ilang mga ginama.

Sila miduol sa Cebu City Museum nga magpahigayon og exhibit alang sa ilang kauban nga nasakit, gani sa unang higayon miabot ang ilang kita sa dul-an sa P100,000.00 sa sayong bahin ning tuiga.

Ang ilang halin sa paintings igo ra pud gipatambal sa upat nila ka kauban nga may gipamati sa lawas.  Apan tungod kay dako man ang galastohan nga giabaga niining mga artists nahubsan sila sa pundo hinungdan nga nagpahigayon na sab sila og exhibit sa Cebu City Museum sa ika-duhang higayon.

Gibuksan ang maong exhibit sa bantogang curator nga Assistant National Director sa National Museum Ana Maria Theresa P. Labrador, PhD (Cantab.) niadtong Oktobre 13, 2017 atol sa iyang pagbisita sa Sugbo.

Sumala pa ni Labrador nga bulahan ang Sugbo kay daghan kaayong maayong laki sa Sugbo gani ang uban naabot nas kaulohan.

Iyang gidayeg ang mga obra sa mga artist ug siya miingon nga kinahanglan padayonon kini kay garbo man sa Sugbo ang ilang gihimo.

Si Enolva sa iyang bahin mapasalamaton sab ni Labrador tungod sa iyang pagbisita sa ilang exhibit. Dugang ni Enolva nga ang ilang gibuhat agi lang pod og tabang sa ilang kaubanan kay di raba matag-an ang panahon.

Siya miingon nga ang halin sa paintings nga gi-exhibit padulong gyud sa ilang panudlanan ug modiritso sab sa ilang artists nga kauban nga tabanganan.

Gisiguro sab niya nga maabot ra sab kini sa yanong Sugboanon aron dili sab lisod nga halinon ang painting.  Dunay inilog nga painting ang gi-display karon sa museum nga obra ni Adeste Deguilmo ug ni Cris Java ug kon si kinsa ang unang makahatag og cash, maoy makaangkon niining talagsaon nga mga paintings.

Nanghinaot si Enolva nga buligan sila sa katawhan sa ilang tinguha kay usa man kini ka buhat sa buotang lungsoranon.

Nagpasalamat na siyang daan sa mga mopalit sa mga paintings nga naa gi-exhibit sa Cebu City Museum, sa ikaduhang andana sa Cebu City Public Library.

Ang among exhibit magpabilin hangtod sa pagtapos niining tuiga. (BANAT NEWS)