Doli incapax

Niadtong Domingo, mao ang ikatulo nga Domingo sa 2017 Bar Examination nga gipahigayon sa University of Santo Tomas sa Sampaloc, Manila. Ang mga subject mao ang Mercantile o Commercial Law sa buntag ug Criminal law sa pagkahapon.

Question No. 1, letter A sa Criminal law: Distinguish crimes Mala in se from crimes Mala prohibita. (3%) Mura’g tanang examinees nagngisi sa pangutana nga basic kaayo sa subject nga Criminal law. Wala’y Bar examinees nga wala makahibawo sa pangutana.

Para sa inyong kasayuran, ang Mala in se mao ni ang krimen nga ang silot gibase sa iya gayud nga pagkasayop.  Ang krimen daotan gayud sama sa lugos, patay, tulis ug uban pa nga krimen nga silotan base sa Revised Penal Code.

Ang Mala prohibita krimen nga ang silot gibase sa wala pagsunod sa balaod. Dili g’yud ni sayop, nahimo lang sayop tungod kay adunay balaod nga naghimo niini nga sayop sama sa illegal possession of firearm ug pagpanigarilyo.

Ang Mala prohibita gisilotan sa mga special laws. Ang paghupot og armas nga wala’y lisensiya may silot pero kon adunay lisensiya ang imong paghupot wala’y silot gawas kon imong gamiton sa daotan.

Nalipay ang mga examinees sa pangutana apan mikisdom ang ilang dagway pag-abot sa unahan. Question No. VI, letter C: What is now the age of doli incapax in the Philippines. (2%)

Sa ilang paggawas, ang doli incapax maoy giestoryahan. Sa Black’s law dictionary, ang doli incapax is incapable of criminal intention or malice; not of the age of discretion; not possessed of sufficient discretion and intelligence to distinguish between right and wrong to the extent of being criminally responsible for his action.

Ang buot diay niining ipasabot mao ang edad nga mag-exempt sa tulubagon sa krimen sa nakahimo niini. Dinhi sa Pilipinas exempted sa krimen nga ilang nahimo ang anaa sa ubos 15 anyos. Mao ni ang edad sa doli incapax sa Pilipinas.