Kabilin ni D. Jakosalem
Dumanjug, Cebu — Mahigugmaon nga gitiman-an sa mga molupyo dinhi ang ika-87 nga sumad sa kamatayon sa labing dakong higante nga gihimugso sa lungsod, si Dionisio Jakosalem, gobernador sa Sugbo ug labing unang Pilipinhon nga nakalingkod sa gabinete sa pamunoang Amerikanhon.
Si Mayor Rene Asentista ang nangulo sa mga Dumanjuganon pag-isa sa nasudnong bandila ug paghalad og mga buwak, ug mga pakigpulong sa pasidungog dinhi sa plaza atubangan sa bantayog sa labing bantogan nilang kaliwat.
Nihatag sa mensahe alang sa Pamilyang Jakosalem si Fernando Joseph Jakosalem, apo sa tuhod ni Dionisio.
* * *
Dinhi gipakatawo si Dionisio sa magtiayong Alfonso Jakosalem ug Apolonia Abella. Dinhi mahingpit ang iyang edukasyon sa elementarya, nitungha sa Colegio de San Carlos uban ni Sergio Osmeña Sr. ug nipadayon sa University of Santo Tomas diin nakatiwas sa abogasiya. Nahimong abogado niadtong 1907.
Dinhi nagsugod ang mga katungdanan sa gobiyerno, bisan wa pa ma-abogado, dihang natudlo siya nga kalihim sa munisipyo niadtong 1900 ug justice of the peace sa 1903. Nidaog pagka konsehal niadtong 1904 ug human sa duha ka tuig, napili sa provincial board.
* * *
Dihang gitudlo si Gobernador Sergio Osmeña Sr. sa Philippine Assembly, siya ang nitiwas sa nahibiling termino. Nidaog pagka gobernador niadtong 1907 ug nasublian sa 1909. Napiling presidente sa tanang gobernador sa nasud niadtong 1910.
Siya ang nagtukod sa kadalanan nga nagsumpay sa habagatan ug amihanang kalungsoran ug namungingi sa mga punoan sa kahoy nga gawas nga nipandong, nanalipod sa mga Sugbuanon gikan sa pagdahili sa yuta.
* * *
Niadtong 1917, gitudlo siya sa Amerikanhong Gobernador Heneral, Francis Burton Harrison, nga kalihim sa commerce ug communications. Isip labing unang Pilipinhon sa gabinete, gisulbad niya ang krisis sa bugas humay pinaagi sa pagpitol sa mapahimuslanong mga negosyante; giumol ang nasudnong mga programa sa patubig, pagtukod sa kadalanan, insurance fund sa mga trabahante ug sistema paghusay sa panagsungi sa pamuo.
Ang labing mahinungdanon niyang kabilin, nga gipasigarbo sa iyang mga apo, nga naglakip sa akong asawa, mao ang pagdumili pagpilit sa gahum.
Nibiya siya sa gabinete niadtong 1922 sa pangedarong 44, bisan nga gidapit siya ni Gobernador Heneral Leonard Wood sa pagpabilin sa gabinete.
Gipili niya ang pagpadaplin aron paghatag og higayon sa mas batan-ong mga lider.
* * *
- Latest
