EDITORYAL - Gawasnong paggamit sa internet

Nalakip ang Pilipinas sa mga kanasuran sa kalibutan nga matawag nga dunay kagawasan sa paggamit sa internet. Kini base sa gipagawas nga report sa Yahoo News gikan sa Freedom House nga gititulohan og gitawag nga “Freedom on the Net 2012.”

Matud pa sa report nga ikaunom ang Pilipinas ug Italya sa dunay labing gawasnong pag-surf sa internet apan ang Pilipinas ray makonsiderar nga labing gawasnon sa paggamit sa internet kun itandi sa ubang mga nasud sa Asya.

Gani ang progresibong nasud sa Korea ug India ‘partly free’ ra sila, nagpasabot nga dunay mga sites nga gidid-an o gituyo sa ilang gobiyerno nga dili ipakita sa ilang mga tawo. Ang US nakakuha og 12 points (ang zero maoy numero uno nga gawasnon), apan ang numero uno sa pwesto mao ang nasud sa Estonia nga nakakuha og 10 points. Ang Pilipinas ug Italya 23 points.

Ang panglantaw sa Freedom House report, kini nagpasabot nga ang mga Filipino gawasnon sa paggamit sa internet itandi sa uban.

Walay kuwestiyon ang kabahin sa mga paggamit sa social networking sites, information sites ug uban pa. Apan tungod usab sa maong kagawasan nahimo kining taytayan sa mga ilegalista nga gawasnong makahimo sa ilang mga dautang buhat.

Dili na bag-o nato ang mga balita bahin sa mga kaso sa child pornography ug cyber sex nga sa gihimong imbestigasyon sa mga awtoridad gikan sa ubang nasud na-trace pinaagi sa IP address nga dinhi sa Pilipinas naggikan.

Ang law enforcement aduna nay gihimong mga lakang pagkombate niining modernong krimen, ang gobiyerno mihimo na usab og mga balaudnon alang niini. Naglakip niini ang paghatag og gahom sa gobiyerno nga ma-block ang website nga sa ilang tan-aw may dautang epekto sa katilingban.

Ang publiko ilabi na ang internet users kinahanglang motutok niining maong mga balaudnon kung makababag ba kini sa kasamtangang gitagamtam nga ‘freedom of expression’ nga usa sa labing batakang katungod sa mga molupyo.

Ang internet users makasiguro lang nga magpabilin ang maong kagawasan kung mopatigbabaw ang disiplina sa paggamit niini. Kinahanglang bisan walay balaod nga nagmando o nagdili angayang responsable usab sila sa paggamit niini.