Masinupakon sa lagda

Usa ka drayber og “habal-habal” namatay kagahapon sa buntag kay naaksidente. Report nga miabot nako, wala mag-helmet ang drayber.

Kun dunay aksidente nga maglambigit og motorsiklo dili g’yud ko malooy kun ang drayber wala magsul-ob og crash helmet.

Ako mag-motor man usahay, apan bisan og molakaw ko nga anha ra kutob sa highway gikan sa among karsada, dili g’yud ko malimot pag-helmet.

Anaa na sa akong kaisipan ang pagtuman gayud sa balaud. Apan kadaghanan sa mga drayber og habal-habal walay helmet.

Kaniadtong Biyernes sa gabii may mag-tiayon, mga hamtung na nga akong nasundan gikan pa dinhi sa downtown.

Pareho kami og gipadulngan. Nakadayeg ko kay kalma kaayo nga mipadagan ang lalaki, paminaw nako bana g’yud to niya.

Disente ang panapot. Nag-crash helmet silang duha. Ang pag-drive dili kiat-kiat. Mao nga gisunod lang g’yud nako hangtud sa Gorordo Avenue.

Apan dihang mitungas na sila pagsugod sa sitio Maracas paingon sa Marco Polo Hotel, uy gitangtang man sa babaye nga nag-angkas ang iyang helmet.

Gikab-it kini sa iyang wala nga bukton. Diha pa ko nga ang iya diay nga pagsul-ob og helmet para lang dili madakpan dinhi sa dakbayan.

Kun kadtong mao nga magtiayon nahitabo nga naaksidente pa ug natumba, dayon mamatay kadtong babaye nga angkas kay napantok ang ulo sa semento, angay kaha nga kaloy-on?

Hinoon, alang nako angay’ng wad-on na lang kining maong lagda nga kinahanglan g’yud nga mag-helmet ang mag-drive og motor.

Apan proteksyon man gud unta kini sa mga sakay. Ang kagamhanan duna man go’y gahum nga molantaw sa kaayohan sa katawhan.

Timan-i nga ang pag-drive og sakyanan dili baya katungod nato, kun dili prebelihiyo lang kini nga gihatag kanato sa kagamhanan.

Nagpasabot nga kontrolado kita kun unsay balaud. Ang pagbutang og side mirrors importante kay mao kini ang tan-awon kun wala bay nagsunod nga dili na kinahanglang molingi pa.

Apan ang uban himoon lang dekorasyon ang side mirror. Ang ubang side mirrors nag-atubang sa yuta, pastilan.

Kaniadto, dili g’yud ko mopasaylo kun masakpan nako nga walay side mirror ang motor o kaha sakyanan.

Helmet sa motor labaw na. Tambag nako ninyo, ayaw kamo pag-abuso. Ang mga tawo nga abusado dili angay’ng respitohan.

Unya bitaw og madakpan kamo modayon man og hilak-hilak kay dagku ang multahan. Busa nganong inyo man g’yud nga tuyoan?

*  *  *

Tungod sa sub-sob na karon nga krimen, mga pagpamatay nga sagad gihimo sa ambush, angay na gayud nga magdala kita og armas. Tinuod, dili kasiguroan nga maluwas ka kun duna kay armas, apan maayo na lang.

Ang ubang mga gunman dili suheto nga mogamit og armas. Makamao sila mopabuto apan posible nga dili haniti sa pagpunting.

Ang  nakaayo kun duna kay armas kay sa higayon nga dili ka maintimano sa pagkaigo, mahimo nga makabawos ka pagpusil.

Usa sa ehemplo niini mao si Choy Torralba. Kun wala pa makapabuto pagbawos si Choy dihang gipusil siya, tingali patay na unta ang akong higala.

Maayo man ang pagbaton og armas apan mao lagi, kinahanglan nga kini lisensyado. Daghan ra ba nga nagtipig og armas pero walay lisensya.