“Never Give Up”

CEBU, Philippines — Bisan pa man nga sayo silang gibiyaan sa ilang mga ginikanan, wala gyud niya kini giisip nga babag sa pagkab-ot sa iyang mga pangandoy. Gibati man tuod siya og kahuyang sa maong panghitabo, apan nibarog gyud siya ug wala nisurindir pagpakigtigi sa mga pagsulay nga nihasi sa ilang kinabuhi.

Inubanan sa kakugi, taas nga pasensiya, ug deter-minasyon, nagmalamposon gyud si Jeanette Ybanez Catanpatan, 41 anyos, diin usa na siya ka Finance Supervisor karon didto sa Dubai UAE ug nanag-iya na sab kini sa negosyong Arji Rent A Car.

Lumad nga taga Basak Merkado, Lapu-Lapu City si Jeanette apan nagpuyo na siya karon sa Corinthian Homes, Suba- Masulog sa susamang barangay. Ikaduha siya sa tulo ka managsuon sa panday nga amahan ug public school teacher nga inahan.  Tungod sa paningkamot sa iyang amahan nga moasinso, nagtukod kini og gamay nga furniture business diin siya mismo ang mopanday sa iyang mga baligya.

“Si papa kay sobra sab katihik, maayo siya modala og kwarta. Tungod ana, nakatukod siya og kaugalingong pandayan,”sigon pa niini.

Giasoy ni Jeanette nga nagdako gyud sila sa kalisod apan naningkamot gyud iyang mga ginikanan nga makakaon sila katulo sa usa ka adlaw.

“Kasagran mais nga bugas, isda, kinhason, ug buwad among pagkaon. Malipay nami sa lugaw ug tinughong nga snacks,”sigon pa niini.

Buotan ug relihiyoso matod pa ilang mga ginikanan, ug nadala nila kini nga batasan sa nagdako sila.

“Tanang adlaw sa novena, rosaryo, angelos ug pagsimba kay wala gyu’y palta. My father was a strict disciplinarian and my mother was very kind hearted and generous,”niya pa.

Una siyang nagtuon sa Marigondon Elementary School diin kanunay siyang first honors matag tuig ug nigradwar isip valedictorian. Nagtungha siya sa hayskul sa Saint Alphonsus Catholic School, usa ka private school.

“Among ginikanan ang naggasto kay nindot pa man ang dagan sa negosyo ni papa adto,”niya pa. Pagtungtung niya sa first year high school, nagsugod ang dakong kalbaryo sa ilang kinabuhi, nasuta nila nga adunay Stage 4 breast cancer ilang inahan. Dugay na matod pa gidala-dala sa iyang inahan ang maong sakit apan gililong lang kini ngadto kanila kay dili kini buot nga mahasol sila.

“Gitangtang ang left breast ni mama ug gitagaan siya og taning sa doctor for one year and if she would survive, then the operation was successful,”asoy pa niini.

Gipahigayon og chemotherapy iyang inahan ug kaluoy sa Diyos, niabot gyud og usa ka tuig iyang inahan, pasabot ana nagmalamposon ang operasyon.

“Kay nasakit naman si mama, ang halin ni papa sa furniture business ang ibayad sa akong tuition,”niya pa.

Ug pag-abot niya og 2nd year, laing problema ang nisuway pagtay-og sa ilang pamilya. Na-stroke iyang amahan tungod sa sakit nga hypertension diin katunga sa lawas niini kay paralisado. Gipatambalan nila kini apan usa ka tuig ang nilabay kay tibuok lawas na ang naparalisado.

“Ang akong inahan ug kami mga anak ang magpuli-puli og alima ni papa. Kung motrabaho si mama ug moeskuyla mi, manohol lang me og silingan aron mobantay,”niya pa.

Ug kay inutil naman iyang amahan, iyang inahan ug sila managsuon ang nagtinabangay pagtubos sa furniture business niini. “My brother learned how to make furniture while I and my mother dealt customers and purchasing raw materials,” butyag pa niya.

Dako kaayo sila og nagasto sa pagpatambal sa ilang mga ginikanan ug tungod niini nabaligya ang mga sinunod niining mga yuta. Gikan sa private school, nabalhin siya pagtungha sa public school didto sa Marigondon National High School.

Sa public kanunay siyang madaog sa nagkalain-laing kompetisyon diin naabot siya og regional ug national competition para sa news writing contest. Nahimo sab siyang Mayor of the Day in Lapu-Lapu City ug nigradwar isip valedictorian sa hayskul niadtong 1994.

Paralisado gihapon iyang amahan samtang nagsugod na og mulo sa sakit sa ulo iyang inahan. Ug ang furniture business nila hingpit na nga nasira.

Aron makatungha sa kolehiyo nga libre, nikuha siya og exam sa State Scholarship program sa CHED ug nagtungha sa University of San Carlos og Bachelor of Science in Accountancy.

Human sa usa ka tuig nga nagtungha sa kolehiyo, laing problema na sab ang nahitabo.

“Nag-seizure akong mama ug nahibaw-an nga she has brain tumors. Naapektuhan na ubang organs sa iyang lawas sa cancer,”sigon pa niini.

Tangtangon unta ang tumor sa ulo sa iyang mama apan wala sila nisugot kay wala’y kasiguradohan nga maluwas siya human sa operasyon. Pila ka buwan ang nilabay giataki na sab iyang amahan ug nakabsan gyud kini og kinabuhi.

“Namatay si papa on May 1995. Usa ka adlaw nag-seizure si mama ug niadtong July 1995 kay nisunod pud siya ni papa,” niya pa.

“It was the most painful nga panghitabo sa among kinabuhi. Masulob-on kaayo ang panimalay nga wala na ang among mga ginikanan ug kami na lang tulo ka managsuon ang nahabilin.”

“Maayo na lang kay naay pension ang akong mama sa iyang pagka maestra. Mao ni among gigamit sa daily needs. Grabe namo’g save,”niya pa.

Nagtrabaho siya isip factory worker sa usa ka manufacturing firm didto sa MEPZ 1 niadtong 1995. Sa usa ka tuig nga nanarbaho, niundang siya ug nibalik pagtungha sa kolehiyo.

Miadto siya sa USC ug nagpakiluoy nga tugotan siya motungha og balik ug nanghangyo sab siya sa CHED nga ibalik iyang scholarship. Ug tuod man natuman ang iyang hangyo. Nitungha siya og balik ug nakasustinir sa iyang pamlite ug projects ang allowance sa scholarship ug pension sa iyang inahan matag buwan.

Hinay-hinay nga niuyon ang hangin sa swerte ngadto kaniya ug palaran nga nigradwar sa kolehiyo niadtong 1998 isip cum laude. Pagkasunod tuig niana kay nakapasar siya sa Certified Public Accountant board exam.

Nakatrabaho dayon siya didto sa Muramoto Audio Visual Phils and Mactan Parts Technology isip accountant sulod sa duha ka tuig. Ug niadtong 2001 gikasal siya ngadto ni Roel Catanpatan ug karon aduna na sila’y tulo ka mga anak. Human niini, nadawat siya isip accounting head sa Primary Structures Corp. sulod sa unom ka tuig.

Niadtong 2006 kay nakatrabaho siya didto sa Dubai UAE sa nagkalain-laing kompanya isip Senior Accountant, Finance Manager ug Supervisor. Pagkakaron, nagtrabaho siya isip Accounting Supervisor sa PepsiCo sulod na sa tulo ka tuig.

Niaging tuig, nagtukod sila sa iyang bana ug iyang igsoon og negosyo, ang Arji Travel and Tours.

Drayber ug tourist guide iyang bana kaniadto busa makamao kini mopadagan sa susamang negosyo.

Hangtod karon, giisip niyang ispirasyon sa kinabuhi mao ang iyang mga ginikanan. Pangandoy niya nga makapasar sa CMA-USA based licensure exam. Nagtungha sab siya og MBA major in Finance sa Canadian University didto sa Dubai.

“I am planning to stay for good in Philippines in three years and will run a health and fitness business and work as university professor,”niya pa.

Ang giisip niyang sekreto sa kalamposan mao ang: “Patience, hardwork, strong determination ug never giving up attitude.”

Busa tambag niya ngadto sa suking mambabasa nga: “Dapat mapasalamaton ug makamao kita motan-aw og utang kabubut-on sa atong mga ginikanan,”

“Tagaan nato’g dakong importansiya ang edukasyon. Ibutang sa atong alimpatakan nga ang kawad-on ug ang pag-inusara sama namong sayo nga gibiyaan sa mga ginikanan, dili gyud babag sa atong kalamposan.”