Nagmata lang og buntag sa itlog

Sama sa naandan, nagmata lang og buntag si Presidente Ferdinand Marcos Jr. sa pagsulbong sa presyo sa itlog. Sama sa nag-unang mga krisis sa ubang mga produkto sa agrikultura, mora og siyay kataposang nahibawo sa problema.

Pila na ka semanang nagbagulbol ang mga konsumidor ug nipasidaang mga ekonomista sa kamahal sa itlog, niadtong Biyernes pa gisugo ni Marcos ang Department of Agriculture (DA), nga siya ra say nangulo, sa pagsusi nganong nisaka ang presyo sa itlog. Sama sa iyang tubag sa krisis sa asin, asukar ug sibuyas, uwahi nang tanan.

 * * *

Kon nagtuman pa lang untang DA sa ilang trabaho, ug kon gi-seryuso pa lang unta ni Marcos ang pagpatuga-tuga sa pagduma sa DA, nakahimo na unta og mga lakang pag-iban o pagpugong sa krisis.

Pero pareha sa asin, asukar ug sibuyas, ang DA way klarong mga numero sa suplay ug demanda. Unsaon man pag-umol og sulbad nga wa man silay ideya sa nag-ung-ong nga mga problema. Sa krisis sa asukar, nga gipakita na si Marcos sa mga numero sa kanihit sa suplay, wa niya tuohi maong nisamot ang problema.

 * * *

Gisubay ni Cielito Habito, kanhi direktor heneral sa National Economic and Development Authority (NEDA), ang sinugdanan sa krisis sa itlog:

• Dihang nikatap ang African Swine Fever (ASF) niadtong 2020, ang mga negosyante og baboy nibalhin sa negosyo sa itlog; nga

• Niresulta sa sobrang suplay ug pagbarato sa itlog sa 2021 ug nakapa-alkanse ug nakapahunong sa gagmayng mga negosyante; pero

• Sa tungatunga sa 2022, nitidlom ang importasyon sa ginikanang mga manok tungod sa bird flu outbreaks labi na sa Uropa, nimahal ang mga sangkap sa lawog sama sa mais, soybean, kopras ug tipasi tungod sa gubat sa Ukraine ug nimahal ang limestone (tinubdan sa calcium para sa itlog) tungod sa pagpasira sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) sa quarries.

 * * *

Unsay sulbad? Nirekomendar ang mga eksperto sa industriya nga tabangan sa gobyerno nga madugangan ang suplay aron mapaubos ang presyo sa mga sangkap sa lawog.

Imbes maminaw, niinsistir ang DA nga way problema ang industriya sa itlog. Unsay gihimo sa DA secretary? Nangangkon sa Davos nga ang Pilipinas maoy mangulo sa pagbangon sa kalibotanong ekonomiya.