Tungod sa naglutaw ug naglatagaw nga sulti ni Presidente Rodrigo Duterte sa pagpanghasi sa China sa West Philippine Sea (WPS), nga nisukwahi sa opisyal nga baruganan sa iyang pamunoan, napugos ang Malakanyang sa pagpatabi sa mga sakop sa gabinete:
• Silang Executive Secretary Salvador Medialdea ug National Security Adviser Hermogenes Esperon nibasol sa niaging pamunoan nga napakyas pagpanalipod sa WPS gikan sa China; ug
• Si Defense Secretary Delfin Lorenzana niingon nga ang iyang pangisog batok sa China wa mosukwahi sa kalubay sa presidente kay igo lang siyang nagsunod sa sugo sa presidente.
* * *
Unahon natong ulog-ulog ni Lorenzana sa presidente: Bisan ang labing inosenteng mangingisda makabantay nga wa sila magkasabot, si Lorenzana nipalayas sa China gikan sa WPS pero ang presidente niingon nga di sila mapapahawa nga way gubat ug utangan ta og buot sa China kay gihatagan ta og bakuna batok sa COVID-19.
Sa di pa ta magduda nga nilikoy na, gipa-ikog ni Lorenzana sa inandam niyang video statement nga di isurender ang atong pagpanag-iya sa WPS. Gitiwasan ni Foreign Affairs Secretary Teodoro Locsin pinaagi sa pagbalikas (og Iningles) sa China.
* * *
Pero ang labing dakong sipyat nahimo nilang Medialdea ug Esperon: Ang pamunoan nga ilang gitulisok nga napakyas sa pagpanalipod sa WPS, nga di orihinal kay nikopya ra man sila sa mga gipanulti sa presidente ug sa ilang troll army sa social media, maoy naka-iskor sa labing dakong kadaogan batok sa China.
Tungod sa kasong gipasaka ni kanhi presidente Noynoy Aquino sa The Hague, gibasura sa Permanent Court of Arbitration ang binuang nga wiris-wiris sa China sa ilang karaang mapa aron pag-angkon sa tibuok South China Sea.
* * *
May lain pa g’yung sipyat nga nakapasamot sa kabulingit sa pamunoang Duterte: Ilang gipakauwawan silang retired Supreme Court senior associate justice Antonio Carpio ug kanhi Foreign Affairs secretary Albert del Rosario, nga pulos nakatabang pagpalig-on sa nadaog nga kaso batok sa China.
Pero mora silang naigo sa apapangig sa tubag ni Del Rosario: Nganong puwerte mang sukoa ni Presidente Duterte sa mga Pilipinhon nga igo lang niawhag niya sa pagpanalipod sa WPS pero hangtod karon wa man makaluwat og bisan gamay na lang nga pagsaway batok sa China?