Prim and proper

CEBU, Philippines — Sama sa kanta nga “Blessings” nga gipasikat ni Laura Story, dili gyud nato maingon nga debwenas tanan atong kasinatian sa atong kinabuhi gumikan kay ang tanan nga mga panghitabo, nagsilbi kining gasa aron kita mamaayo sa atong pagpakabuhi niining kalibutana.

Sa pagsaysay sa 27 anyos nga on-call singer nga si Primrose Cañezares Pacenio, gipabuhagay niya nga maayo ang dagan sa iyang kinabuhi bisan og daghan siya og mga gisagubang.

Wala magtubo si Prim sa tubig-tubigan nga pamilya. Ang iyang amahan, usa ka guwardiya.

“Lisod gyud kaayo mi sa una. Kami sa akong unom ka managsuon, ni-graduate mi sa high school nga walay baon gyud. Swerte ra og matagaan mi og tag P 5.00  inig sweldo ni papa, so that’s once a month”, paghinumdom pa ni Prim.

Tungod kay wala siya’y baon, librehan ra siya sa bisan kinsa sa iyang classmates agi og bayad sa paghimo og assignment o unsa pa nga mga school works.

Pagtapos ni Prim sa high school, mipadayon siya sa pagtungha sa kolehiyo apan sa usa lamang ka semester gumikan kay dili na makasuporta sa pinansyal nga aspeto ang iyang ginikanan.

Tungod kay aduna pa siya’y mga manghud, iya gyud giahat ang iyang kaugalingon nga mangita og panginabuhian.

Sa unom ka tuig niya nga pag-undang og pag-eskwela, nahimo siya nga bokalista sa usa ka banda dinhi sa Sugbo. Giangkon niya nga anaa na siya sa hustong edad aron motabang sa pinansyal nga pamaagi sa ilang pamilya.

Si Prim usab ang nagpa-eskwela sa iyang upat ka manghud hangtod kini nahuman  sa kolehiyo.

“When my youngest sibling started college, that’s the time nga nibalik ko og skwela kay ang akong maguwang ug tulo ka manghud, nakatrabaho man ug nitabang na sab sila sa panginahanglan namo sa family. So naka focus gyud ko og gasto para sa akong pag-eskwela through my talent. Skwela sa buntag, kanta sa gabii hangtud nahuman gyud.Kaming tanan nga six kay nakahuman gyud, asoy pa niya.

Bisan og nagkuwang sila sa pinansiyal nga aspeto, wala nagkuwang ang iyang mga ginikanan sa pagmahal, paggiya og insakto nga pamatasan.

“Partikular kaayo akong parents in good manners especially when we're with other people. Ang pagpangayog katahuran, pasalamat, ug uban pa. We were taught to be always humble, polite and to worship God always. Since anad man mi sa kalisod so it doesn’t matter at all until we become adults,” dugang pa niya.

Ang  kalisod nga iyang giatubang, wala ra gyud makatunga sa kalisod nga iyang gibati sa dihang nipanaw ang iyang inahan,  duha ka  tuig na ang nilabay.

“Second semester sa 4th year college to nahitabo, I had struggles with my thesis, stress sa work kay kulang sa tulog plus OJT pa, unya na-admit akong mama in the ICU sulod sa usa ka buwan. It was financially, physically, mentally, heart-breaking experience that I need to face all at a time”, asoy pa niya.

Nagpabilin sa panumduman ni Prim ang kasakit nga iyang gibati niadtong panahona gumikan kay ang iyang inahan ang iyang sumbanan sa tanan niya nga kalisdanan nga iyang giatubang.

“Nadawat na man namo nga wala na si mama, pero karon, nag -struggle pa gihapon mi for the loss of a very compassionate and humble mother, at most, mahinumduman gyud namo siya in every way, maghisgotay lang mi sa akong mga igsuon”, matud pa ni Prim.

Samtang bisan og inanay nga siya nga gi-train og kanta sa iyang amahan, maghilak gihapon siya sa matag higayon nga adunay lain nga makadungog ug pugson siya sa pagkanta. Matawag niya ang iyang kaugalingon nga manggiuwawon gyud siya.

Sa paglabay sa panahon, mas napahanas ang iyang pagkata sa dihang niapil siya og choir sa ilang simbahan sa Carcar. Si Fr. Dennis Baricuatro kinsa nadestino na karon sa San Remigio, mao ang mitabang kaniya aron mas maila pa siya sa kadaghanan.

“Na-discover ko tungod sa pag- apil nako og choir sa St. Catherine of Alexandria sa Carcar. It was him who introduced me to his friends, colleagues, mga kaila sa banda, that’s why I became a vocalist, I got several connections until I was known for my talent”, suma pa niya.

Bisan og walay hustong training sa pagkanta si Prim, padayon gihapon siya sa iyang karera sa pagkanta isip usa ka guest performer. Naiban-iban na gamay ang iyang pagkamanggiuwawon kay nakaamgo siya nga dili mulambo ang iyang kaugalingon kun magpadayon kini.

Niadtong 2011, gisuwayan niya ang iyang kapalaran sa usa ka dakong kompetisyon dinhi sa Sugbo,  ang Sinulog Idol.

“I admit, napugos sad gyud ko ato moapil for some reasons, but it was a great experience that I got to learn new things. Technically, Sinulog Idol akong naapilan nga proper singing contest gyud kay it gave me so much memories, learnings  and proper training. I got more confident after I joined Sinulog Idol and experienced other stage performance aside from my usual acoustic setting. I performed as if I was just enjoying the whole stage”, saysay pa niya.

Apan gihimug-atan sab niya ang iyang pamahayag nga aduna sa’y kapuslanan ang iyang pagsalamot gumikan kay girekomenda gyud ni Heizl Delator-Briones nga kinahanglan niya nga moapil.

Dili sab gusto ni Prim nga pakyason niya ang iyang Ate Heizl nga naningkamot gyud aron makasulod siya.

“Bisan og compliance to siya at first but when the training went on, I realized that I wanted it, I wanted to show that I have a talent and that I have the voice. It became my motivation that I wanted to let others know nga naa sad koy ikabuga nga talent”, matud pa ni Prim.

Sa pagdagan sa kompetisyon, dili niya mahimong mahikalimtan ang usa ka tambag nga gikan ni Coach Jay ug coach Apple nga maoy nikompleto dili lang sa iyang pagka-performer, asta sab sa iyang pagkatawo.

“In our private conversation, they told me that ‘Always believe in yourself nga kaya nimo and that I have to always trust that I can do it, know that I can do it and believe that I can do it. It’s just a matter of believing in your talent and controlling your mind to ease the fears’”, pagbutyag pa niya.

Sa dihang gitatak kini niya sa iyang kasingkasing ug hunahuna, didto siya midaog isip Star For A Night sa Ballad Night.

Human sa Sinulog Idol, nagpabilin kini ngadto kaniya ug mao gyud kini ang iyang gihinumduman kanunay sa mga performer  nga kinahanglan mapaubsanon gyud.

Gani, sa pagpadayon sa iyang karera human sa kompetisyon, nahimo siya nga interpreter sa Huniño. Nakakulit na sab siya og pangalan sa iyang banda .

Nagsunod-sunod usab ang mga hugyaw nga mga panghitabo sa iyang kinabuhi.

“I started to enjoy and feel that I am still young. I mean, sayo man ko na mature because ako ang bread winner so wala gyud koy fun and enjoyment as teen and young adult before. But I think year 2012 mao gyud time nga naka start nako ka feel og hugyaw, clean fun and enjoyment, that’s after I joined the Sinulog Idol, kay mas nidaghan akong learnings sa pag- perform, sa pag-atubang sa mga tao, mas nibaga naman akong nawong”, siya nagkanayon.