Pinoy na Pinoy ba ang Filipinx?

WALA pa rin habang isinusulat ito sa ibang dictionaries sa internet ang salitang “Filipinx” at impormal bersiyon nitong ‘Pinxy’. Tangi pa lang itong makikita sa dictionary.com na opisyal na kumilala sa mga salitang ito na maraming taon nang ginagamit ng mga Pilipinong naninirahan sa United States. Sa ibang online dictionaries tulad ng Merriam-Webster, Oxford, Cambridge, Collins, hindi matatagpuan ang naturang mga salita.

Muling nagkaroon ng mga debate at muling nabuhay ang isyu sa Filipinx nang opisyal itong kilalanin ng dictionary.com  kamakailan. Ayon dito, ang Filipinx ang tawag sa mga ipinanganak sa Pilipinas, lalaki man o babae at pamalit sa mga katagang “Filipino” at Filipina.” Pinalitan ng  “X” ang  “o” at “a” kaya maaari itong gamitin.

Mukhang naiiba at bago ito sa paningin ng mga Pilipino dito  sa Pilipinas pero nabatid nga na matagal na umano itong ginagamit ng mga kababayan  natin sa Amerika para matukoy ang kaibahan nila. Parang pinag-isa na lang o ginawan ng salita na gender-neutral o walang pinipiling kasarian.

May kalituhan nga naman sa salitang Pilipino dahil, bagaman tumutukoy ito sa lahat ng mga mamamayang ipinanganak sa Pilipinas o mga Pilipino ang magulang, maaari rin itong patungkol sa mga lalaking  nagmula sa bansang ito. Hindi tulad ng “Pilipina” na malinaw na patungkol sa mga babaing isinilang at mamamayan  sa Pilipinas.

Ayon sa ilang ulat, sumasang-ayon dito ang Komisyon ng Wikang Pilipino. “Binago lamang ang ‘o’ para sa male at ‘a’ para sa female at ginawang ‘x’ para wala nang dibisyon sa pagitan ng babae o lalaki,” sabi ni  KWF Commissioner Arthur Casanova. ‘‘Okay lang po iyan dahil maaaring iyan ay identidad ng isang pangkat o maaaring umiiwas sila sa diskriminasyon.”

Gayunman, wala pang lumalabas na  indikasyon kung ang “Filipinx” ay ginagamit din ng mga Pilipinong nasa iba pang bansa bukod sa Amerika tulad halimbawa ng mga nasa Canada, Britain, Europe, Middle East at Asia. Maaaring partikular lang ito sa mga Pilipino sa U.S..Meron namang mga pumapabor at kumokontra rito.

Sinasabi ng mga eksperto na ang mga lengguwahe ay dumadaan sa mga pagbabago sa pagdaan ng panahon. Depende na lang sa mga gumagamit kung magtatagal ang paggamit ng isang umusbong na bagong salita tulad ng “Filipinx.” Maaaring matulad din ito sa salitang “Pinoy” at “Pinay” na sinasabing pinauso rin  ng mga Pilipinong nasa Amerika noong 1920s.

Tulad sa isinasaad, ang Pinoy ay lalaking nagmula sa Pilipinas habang ang Pinay ay babaing isinilang  dito. Hanggang ngayon naman ay ginagamit pa rin ang mga salitang Pinoy at Pinay hindi lang ng mga Pilipino sa Amerika at sa Pilipinas kundi maging sa iba pang mga bansang merong mga naninirahang Pilipino.

Tila nga lang parang tunog-dayuhan ang Filipinx at kapag binibigkas ay parang “Philippines” o mas malapit dito ang dating sa pandinig.   Maaaring dumating  ang panahon na matanggap at kilalanin ito ng mas nakakaraming Pilipino lalo na ng mga nakabase rito sa Pilipinas tulad ng nangyari sa  “Pinoy”  at   “Pinay” na nakasanayan na nating gamitin. O posibleng maging palasak lang ito sa mga kababayan nating nasa Amerika. Malay natin.

Email: [email protected]