EDITORYAL - Puol nga bahad sa China

Walk the talk. Mao kini ang dakong pangutana kun buhaton ba gyud sa China ang mga bahad niini batok sa Amerika ug sa Taiwan nga mogamit sa ilang pwersa militar karong nahinayon gyud ang pagbisita ni US House Speaker Nancy Pelosi didto sa Taiwan.

Niadtong adlaw nga Miyerkules miabot si Pelosi sa Taipei ug nakighimamat sa maisugong babayeng presidente sa maong nasud nga si Tsai Ing-Wen.

Kini maoy labing una sulod sa nakalabay nga 25 ka tuig sa Taiwan nga dunay taas nga opisyal sa Amerika nga niduaw sa maong nasud.

Ang US daan ng mipahibalo nga samtang ilang giila ang One China Policy, giangkon sa ilang gobiyerno nga mas hatagan nila og importansya ang maayong relasyon niini sa Taiwan isip usa cka gawasnon nga nasud.

Bugtong nakapugong lang sa China paghimo sa ilang mga bahad mao ang dayag nga suporta sa US sa kagawasan sa Taiwan. Sa nakalabay nga 25 ka tuig bisan tuod og padayon ang suporta sa US sa Taiwan nakita nga nagkinto sab kini sa Beijing pinaagi sa paglikay anang mga official visits sa mga US political leaders.

Apan nganong nahitabo kini karon? Posibleng dunay kalambigitan sa nahitabo sa Ukraine nga giatake sa Russia.

Ang US misaad nga modepensa sa Taiwan kun atakihon kini sa China nga dugay ng nagsige og bahad nga kuhaon pagbalik ang maong isla. Kining paghatag og pagtugot kang Pelosi moduaw sa Taiwan pagpakita kini sa US ngadto sa China nga dili niini mahimong sun-on ang gihimo sa Russia ngadto sa Ukraine.

Sumala pa sa mga report, nasigpatan ang gibanabanang 200 mil ka tropa, mga gamit panggubat, support units ug daghan pang uban nagpundok sa usa ka rehiyon sa China nga nag-atubang sa Taiwan, apan ang pangutana, moatake ba gyud sila?

Sa dihang migawas nga balitang moduaw si Pelosi sa Taiwan,  nilusad og mobilisasyon ang Peoples Liberation Army (PLA), navy ug air force niini diha sa Taiwan Strait ug pagpahigayon og naval exercise palibot sa Taiwan nga nakapasaka sa tensyon. Karon ang pangutana kursunada ba gyung makiggiyera sa China batok sa Amerika karong panahona? Kun dunay mahitabo miskalkulasyon sa isi’g habig, posibleng moulbo kini apan ang China maoy mogawas nga kontra-bida.