EDITORYAL - Lutoon sa kaugalingong mantika

Minaro kining gibuhat sa China diha sa West Philippine Sea ug sa tibuok Asya Pasipiko.

Samtang ang tanan nakatutok sa kabalakang magkagiyera ang US ug China tungod sa South China Sea ug panagilog sa impluwensiya sa rehiyon, layo kining mahitabo.

Una sa tanan, dili kaya sa China ang US kun sa gubat ilang direksyon. Nasayod ang China niini apan wala kini magpasabot nga mohunong sila paginsister sa ilang dominasyon sa Asya Pasipiko.

Ang taktika sa China mao ang paghasi sa mga gagmay mga kaalyado sa US sama dinhi sa Pilipinas, Australia, Japan, Taiwan,  South Korea ug bisan ang Indonesia, Malaysia, Vietnam ug uban pa.

Sukwahi sa uban, ang Pilipinas ra maoy labing huyang og pwersa militar ug sa samang higayon nagsalig kini sa ekonomikanhong dominasyon sa China dinhi sa Asya.

Andam kaayo kanunay ang China mopautang, mohatag og mga pakapin sa natad sa negosyo para sa Pilipinas. Nakita kini sa gobiyerno nga dili na karon dominante sa US ang merkado sa Asya, mao nga nagkinto kini sa China.

Kini nga estratehiya maisip nga “carrot and stick.”

Hungitan sa mga yangungo  ang Pilipinas, apan labtikan kun moinsister kini sa mga butang nga gusto niini, ug kini mao ang sitwasyon sa WPS.

Kalkulado sa China ang ilang lihok. Gilikayan nila nga makabangga ang US sa pisikal nga komprontasyon.

Apan mabuhat nila kini sa mga kaalyado sa US, basta lang dili  mosangpot sa giyera kay mataral man ang US.

Ang maayong buhaton sa Pilipinas mao ang pagpadayon sa modernisasyon sa Armed Forces of the Philippines alang sa bisan unsay sangputanan sa gipangbuhat sa China karon.

Ipadayon ang pagbarog sa katungod niini sa WPS, kun gikinahanglang makigsinikhanay sa China andam kini mobarog.

Palig-unon ang maayong relasyon ngadto sa China sa ubang hisgutanan basta ikaayo sa Pilipinas ug sa samang paagi mas pahugtan pa gyud ang relasyon niini sa US. Kay wala sa plano sa China nga birahon sa ruwedahan ang US. Maayong himuong gatasan ang China ug lutoon sa kaugalingon niining mantika.