Hugaw’ng sapa

Atol sa duha ka adlaw nga river summit dinhi sa dakbayan sa Sugbo, gipahibawo sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) nga makapaalarma na ang kahugaw sa mga sapa sa dakbayan.

Matud sa DENR labihan ka taas sa level sa fecal coliform sa tubig diha sa mga sapa sa Guadalupe, Butuanon,

Mahiga, Lahug, Kinalumsan, Bulacao ug ingon man usab sa Estero de Parian.

Ang fecal coliform usa ka matang sa kagaw nga gikan sa hugaw sa tawo. Kining maong matang sa kagaw maoy

hinungdan sa mga sakit sama sa kalibanga ug uban pa nga seryosong sakit.

Kun nahinumdom mo ang taas nga level sa maong matang sa kagaw maoy hinungdan nganong gipasirad-an sa kagamhanan

ang Boracay kaniadto alang sa rehabilitation. Ang tinuod dugay ra’ng nasayod ang publiko sa kahugaw sa mga sapa

dinhi sa dakbayan.

Kamatuoran niini dili na ka kakita og mga tawo nga maligo o ba kaha mangisda sa atong mga sapa tungod kay dugay

rang patay ang atong kasapaan tungod sa atong pagpasagad. Ang akong gipaabot nga pahibawo gikan sa DENR mao nga

kun unsaon nga maulian ang kahimsog sa atong kasapaan.

Unsaon nga mabalik ang kanhiay nga kalimpiyo sa tubig diin mahimo ka nga magtampisaw sa way kabalaka nga dunay

sakit nga motakboy. Lisud ning buhaton apan di imposible kun ang tanan magtinabangay.

Disiplina sa matag-usa ug makanunayong pagpatuman sa mga lagda gikan sa mga ahensiya sa kagamhanan sama sa DENR

ug lokal nga kagamhanan ang gikinahanglan aron makab-ot ang maong damgo.

Dili igo ang pagpahigayon og usa ka adlaw nga clean-up drive diin ang sagad mahitabo kutob ra sa pahulagway aron

dunay magamit sa ilang mga report. Importante ang tinud-anay nga pagpatuman sa balaod nga way undang hangtud nga

makat-on ang publiko sa pagsunod bisan og way nagbantay nila.

Ang dili consistent nga pagpatuman sa  mga lagda ug ang kakuwang sa political will sa lokal nga mga opisyal maoy

usa sa mga hinungdan nganong misampot sa ingon niini ang kahimtang sa atong kasapaan.

Usahay ang mga ahensiya pa mismo sa goberno maoy numero unong malapason sa mga lagda sa kalikupan nga nakatampo

sa kahugaw sa atong kasapaan. Usa sa maong mga ahensiya mao ang Bureau of Jail Management and Penology (BJMP)

nga maoy nagdumala sa Cebu City Jail.

Ang maong ahensiya dugay na nga gireklamo sa mga molupyo sa Barangay Kalunasan tungod sa hugaw gikan sa prisohan

nga direkta nilang gihuwad sa drainage nga wala moagi og treatment.  Dayag ang nag-agas nga tubig nga labihan ka

baho gikan sa prisohan apan way nahimo ang DENR ug ang kagamhanan sa dakbayan pagbadlong niini.