EDITORYAL - Kalainan sa Chinese ug mga Pilipino

Karong adlawa mao ang unang adlaw sa Chinese New Year subay sa Chinese calendar. Karong tuiga mao ang Year of the Water Tiger. Dunay tinuohan sa mga Chinese nga kada tuig duna gyuy mga buwenason ug kadtong magkinahanglan gyud mokamas aron dili mahan-okan og malas.

Ang mga Pilipino, gawas nalang sa mga dunay dugong Chinese, advance kaayong “mag-isip.” Sa pagsugat palang sa Bag-ong Tuig sa bulan sa Enero mosakay dayon anang mga paswerte sa Chinese calendar ug dunay daghang palihi-palihi sama sa 12 ka klaseng prutas nga porma og lingin.

Apan kataw-anan lang nga bisan putot pa sa bunga ibaligya naman diha sa kamerkadohan kay lagi ‘lingin’ man. Bisan dili pa makaon, hala sige harvest dayon kay lagi in-demand man kaayo sa mga tawo nga matuotuohon.

Ang resulta, nagusik-usik lang sa kwarta ang namalit kay di man makaon unya ilabay nalang sa basurahan. Asa may swerte ana? Nagpalihi na hinuon og pagwaldas sa salapi.

Sa habig sa mga mag-uuma nga nananom aning mga prutas nga lingin, nag-apas sa kwarta dayon kay pinangita lagi ang bunga sa ilang tanom tungod anang mga palihi-palihi.

Ini og buwan sa Enero wala na silay anihon ug wala nay kitaon hinungdan sab nga mangutang nasab para sa sunod nga pagpananom.  Anugon kay inay mokita og dako, naminghoy na hinuon.

Ang mga Chinese, matuo-tuohon gyud nga nasyon apan makamao silang mo-alkontra sa mga negatibong dala kanila sa bag-ong tuig, usa niini ang pagkamas og lihok kay mahadlok maapsan sa malas.

Ilaha gyud kining kultura ug gipuy-an sa tibuok nilang kinabuhi gikan sa pagkabata hangtud sa pagkatiguwang. Bisan bwenason pa sila sa bag-ong tuig, mas ganado silang motrabaho.

Wala kini nga kinaiya sa kadaghanan sa mga Pilipino nga kusog lang kaayong mangopya sa mga tradisyon sa uban samtang ang kaugalingong tradisyon nga namat-an ug maoy gitudlo sa ilang katiguwangan gikalimtan.

Ang pagkamatuo-tuohon sa mga Chinese wala nila tip-igi lang sa kaban ug kini maoy nakapalambo kanila. Sa samang higayon nisanay kini hangtud sa ilang umaabot pang mga henerasyon mao nga dili sila kaayo mosuon-suon sa dili ilaha. Kun Hei Fat Choy!