Mga paraan upang maalagaan ang kidneys

LUBHANG mahalaga ang papel ng kidneys sa katawan. Ito ang tumutulong sa pagtanggal ng dumi ng katawan sa pamamagitan ng pag-ihi. Kapag nasira ang kidneys, puwede itong magdulot ng kidney failure at kailangang mag-dialysis. Kaya nararapat na alagaan ang kidneys.

Narito ang mga paraan upang maalagaan ang kidneys:

1. Bawasan ang asin sa pagkain – Limitahan ang pagkain ng maaalat tulad ng asin, patis, toyo, bagoong at maa­alat na isda. Mataas din ang asin ng instant noodles, sitsirya at de-lata. Basahin ang “nutritional label” para sa dami ng salt. Kung maalat ang sabaw o sarsa ay huwag na itong ubusin. Sa pagluto ng noodles ay kalahati lang ang seasoning o alat na ilagay. Hindi naman bawal ang pagkain ng maaalat, pero bawasan mo lamang. Kapag nasobrahan ang asin sa katawan, tataas ang blood pressure. Ang high blood pressure ang sisira sa ating kidneys.

2. Limitahan ang protina sa pagkain – Alam ba ninyo na ang pagkain ng sobrang protina, tulad ng karneng baka, baboy at steak, ay nagpapahirap sa kidney? Totoo po iyan. Kaya nga ang mga may sakit sa kidneys ay nilili­mitahan ang protina sa pagkain. Ayon kay Dra. Elizabeth Monte­mayor, Head ng Section of Nephrology sa PGH, Head ng Hemodialysis Unit sa Manila Doctors Hospital­, at Professor in Physiology sa UP College of Medicine,­ kapag marami ang protinang kinain, kailangang mag-double time sa pagtatrabaho ang kidneys. Bilang paghahambing, imbes na parang naglalakad lang ang trabaho ng kidneys, ay tumatakbo ang kidneys kapag marami tayong protinang kinain. Puwe­deng mapagod at masira ang kidneys sa katagalan. Dahil­ dito, hindi pinapayo ng mga doktor ang Atkin’s diet o South Beach Diet na mataas ang protina sa diyeta. Isang balanseng diyeta ang pinaka-healthy: may kanin, gulay, isda at prutas.

3. Gamutin ang high blood pressure – Kapag mataas ang iyong presyon sa 140 over 90, dito na nag-uumpisa ang pagkasira ng kidneys. Gusto ng kidneys ang normal na presyon ng dugo lamang. Bawasan ang alat sa pagkain at uminom ng gamot sa altapresyon.

4. Gamutin ang diabetes – Napakasama ang naidudulot ng diabetes sa kidneys. Sinisira ng diabetes ang kidneys at puwedeng magdulot ng kidney failure at pagda-dialysis. Ayon kay Dra. Montemayor, kahit bahagya lang ang taas ng iyong blood sugar (mild diabetes) ay puwede pa ring masira ang iyong kidneys. Wala raw ito sa taas ng blood sugar, pero nasa tagal ng iyong diabetes. Kapag 5-10 taon na ang diabetes, nag-uumpisa nang masira ang kidneys. Dahil dito, kumunsulta agad sa doktor at gamutin na ang diabetes at altapresyon.

5. Limitahan ang paggamit ng pain relievers (gamot sa kirot) – Ang mga pangkaraniwang pain relievers tulad ng mefenamic acid, ibuprofen, at mga mamahaling pain relievers tulad ng celecoxib, ay puwedeng makasira ng kidneys. Kailangan ay limitahan ang paggamit nito sa 1 o 2 linggo lamang. Pagkatapos ay ipapahinga muna natin ang kidneys, bago muli bigyan ng gamot sa kirot. Kaya kung ika’y may arthritis, maaaring lagyan ng mainit na tubig (hot compress) at uminom ng paracetamol tablets.

6. Uminom ng sapat na tubig sa isang araw – Ang pangkaraniwang payo ng doktor ay ang pag-inom ng 8 basong tubig sa isang araw. Makatutulong ito sa pag-iwas sa kidney stones o bato sa bato.

7. Para sa mga taong magpapa-CT Scan o MRI with contrast dye (‘yung gumagamit ng dye na ipinadadaan sa ugat), kailangan nating pangalagaan ang inyong kidneys. Uminom muna ng 1-2 basong tubig bago magpa-CT scan o MRI para matulungan ang kidneys na ilabas itong dye.

8. Wala pang basehan ang paggamit ng supplements para sa kidneys – Ayon kay Dra. Montemayor, wala pang supplement na naimbento na napatunayang makatutulong sa kidneys. Sundin lamang ang mga payong naibigay at mapapangalagaan na ang ating kidneys.

9. Huwag sobrahan ang pag-inom ng Vitamin C – Ayon kay Dra. Montemayor, hanggang 500 mg lang ng Vitamin C ang kanyang marerekomenda. Ang sobrang vitamin C ay puwedeng magdulot ng kidney stones. At ang kidney stones naman ay puwedeng umabot sa kidney failure kapag hindi naagapan.

10. Magtanong muna sa doktor bago uminom ng kahit anong gamot. Magpa-check ng ihi (urinalysis) at dugo (CBC, BUN at creatinine) at kumunsulta sa inyong kidney specialists o doktor. Napakahalaga ng ating kidneys. Alagaan ito.