EDITORYAL - Ang pandemiya ug kabataan

Dunay dili maayong epekto sa henerasyon sa mga kabataan karon kining pandemiya sa coronavirus. Kini tungod sa kalit nga kausaban sa ilang lifestyle tungod kay nahikawan sila sa ilang kagawasan nga angay unta pa kanila kung diin sila makat-on.

Ang kabataan karon ilabi na kadtong nagsugod na og tungha gikan sa daycare hangtud sa senior high school nagkat-on nalang pinaagi sa internet. Gawas sa ilang pormal nga edukasyon pinaagi sa online classes ug modular classes, namenus sab ang ilang pakiguban sa ubang kabataan. Dili lang gani restriksyon nga personal nga makatambong sa klase diha sa ilang eskuylahan kondili hasta sab diha sa ilang lugar gidid-an na silang makagawas-gawas. Ang resulta, anha lang sila magtuyok-tuyok sa sud sa ilang balay kauban ilang mga kabanay.

Tungod kay gikinahanglan man kining buhaton aron malikay silang matakdan sa Covid-19, ang pangutana karon, andam ba kaha ang katilingban sa klase ug taras sa mga kabataang mosulbong ini’g kawala na aning pandemiya? Kaning mga bataa ilabi na kadtong naa pa sa daycare hangtud elementarya siguro gyung nagdako sa YouTube, Tiktok, Facebook, online games ug uban pang websites nga maoy ilang alternatibo nga kaduwa o kalingawan.

Maayo ba kaha sab og impluwensiya ang internet sa mga bata kun pamatasan ug pakigsandurot sa uban maoy hisgotan? Usa kini sa mga importante kaayong makat-onan sa usa ka bata kay mosugot pa kini og sa dili kinahanglan nilang makig-atubang og laing tawo.

Kini tungod kay bisan tuod og makatabang unta og dako ang internet kanila aron makat-on tungod sa kasayon ug kadaghan sa mga impormasyong makuha gikan niini, dili man sab silang tanan leksyon ray makita diha sa internet. Dako kaayo og papel ang mga ginikanan pagkontrol sa kung unsa ilang pwedeng tan-awon apan dili tanan makahimo niini kay ang uban wala nay oras tungod sa pagpanginabuhi.

Mas daghan gyud ginikanan nga gipalitan og gamit ang mga anak alang sa online classes aron dili sila mabiyaan sa uban, apan wala na maka followup kanila.

Tungod kay kinahanglang manginabuhi kay dunay mga bills, sustento para sa ilang mga anak bisan sa  krisis nga giatubang karon.