Eleksiyon makalingaw, pandemic makaguol

Pahuway ta makadiyot sa COVID-19 kay mosamot kita’g kaguol. Ari una ta sa politika kay makalingaw, at least maka-divert makadiyot sa atong mga kabalaka gumikan sa pandemic.

Sa ato nang nahisgotan dinhi, ang Comelec naghimo na’g mga pagtuon unsaon nga maka-hold gihapon kita’g eleksiyon niining panahon sa pandemic, diin matud pa, aduna gayuy mga kausaban nga himuon tungod kay ang COVID-19 nagdumili gayud pagbiya gikan sa atong nasud.

Gahi kaayo’g ulo .Mas gahi kay sa atong mga ulo.

Una sa tanan, sa ato nang nadaklitan paghisgot dinhi, si James Jimenez, ang tigpamaba sa Comelec, nagkanayon: “We are not ruling out allowing “in person” campaigning, but with restrictions to ensure that social distancing measures and other health protocols would be followed.”

So, dili gyud nila i-totally ban ang ‘in person’ kon kining personal o atubangay nga matang sa pangampanya (lisud n ii-implement), apan kinahanglan tumanon gayud ang mga health standards, ilabina ang bahin sa pagtapuktapok ug physical distancing.

Sa ato pa, face-to-face gihapon nga pangampanya, apan lagyuay lang, lagmit wa nay lamanohay og pinigpikay sa abaga, mag-iyahay na lang pag-smile.

Ug ingon man, did-an ang pagpakaon aron maseguro nga dili tangtangon ang facemask ug face shield.

So, food packs na lang, i-‘bring house’ na lang, makakaon pa ang ubang sakop sa panimalay.

Mabuhi ang mga food caterer niini, ug mokusog ang mga fast food chains.

Atong kutluon si Jimenez: “Obviously, we can’t ban outright in-person campaign, but we will have restrictions. These are mass gatherings. One of the more effective, and I think impactful prohibitions that we will be pushing forward is to ban eating at rallies.”

Unya, ila usab limitihan ang gidaghanon sa manambmong sa rally o mga politikanhong tigum aron kalikayan ang mass gatherings ug mapatuman ang physical distancing.

Lisud ni. Motambong ka’g meeting, unya pila lang mo kabuok, maglagyuay pa gyud?

Gi-consider usab ang duha ka adlaw nga botasyon. Hinuon, matud ni Jimenez, dili kini ang  “preferred solution.” Kay matud pa, kuyaw nga mabuntagan ang mga ballot boxes sulod sa mga polling precincts. Tingalig kawaton? Sama sa unang mga panahon nga dunay mga ballot switching? 

So, ang most favoured option mao ang usa ra gyud ka adlaw nga botasyon. Patas-an lang ang number of hours sa pagbotar, say  hangtud sa 12 ka oras, ug ang mga magtutodlo mag-shifting lang. Apan, matud ni Jimenez: “But even if the teachers work in two shifts, logistics would still be a big challenge as 330 teachers would be required for each of the targeted 110,000 polling precincts.”

Wala kawad-i sa enthusiasm ang mga botante despite sa pandemic, kay sa atong pagsulat niini, aduna nay 1.6 million ka mga bag-ong registrants, ug laing 1.2 million ka mga SK registrants. Ang ilang target: 4 million registrants.

Sa usa ka artikulo sinuwat ni Julio Teehankee iyang gihisgutan ang bahin sa electoral processes sa atong nasud. Ania ang tipik sa iyang introduction: “Through the mechanism of elections, politicians are held accountable for their actions, and are compelled to introduce policies that are reflective of and responsive to public opinion.” Ato ning padayunon sa sunod natong mga lindog.