EDITORYAL - May makat-onan sa China

Makamata na unta sa kamatuoran ang Pilipinas ilabi na ang gobiyerno niini nga ang China dili kasaligang silingan, nga way laing tumong kondili ang dominahon ang mga silingang nasud ug kalibotan kun pasagdan.

Daghan ang nagtuong kaning pag-angkorahe sa Chinese maritime militia sa Juan Felipe Reef, gibanabanang 170 nautical miles gikan sa Palawan, preparasyon sa paghimo na sab og artipisyal nga isla sa maong dapit. Gihimo nila kini sa pito ka mga hunasan, kabatohan ug gasang nga iya sa lungsod sa Kalayaan Group of Islands (KIG), karon nahimo na kining mga base militar ug nahulga na ang seguridad sa Pilipinas.

Ilusyon lamang kining padayong pagpakita sa China nga matinabangon kini sa Pilipinas, ilabi na karong dunay pandemiya ug silay dali kaayong nakapadala, (o sila lang gyuy giuna sa prayoridad tungod kay suod sila sa administrasyong Duterte). Luyo niining ilang pagpakita og pagpakabana nga miani og pagdayeg gikan ni Pres. Duterte nga ang China way gipangayong kondisyones sa ilang pagtabang, dako kining bakak nga kinahanglang wagtangon sa hunahuna sa mga Pilipino. Lahi maghunahuna ang mga lider sa China ilabi na ni Xi Jinping, ang ilang president, ug bisan ang ilang katawhan.

Ang ilang mga gibuhat karon giplano alang sa mosunod nga 20 ka tuig, dili alang sa pagkakaron.

Hinaut nga makakuha og pagtulon-an ang mga lider sa Pilipinas hasta ang tanang mga Pilipino sa kadako sa pagmahal sa mga Chinese sa ilang nasud ug dili ilang personal nga interes, kasikatan, ug kaugalingong kalamboan. Ang mga Pilipino kuwang nalang simbahon ang tawo nga ilang gisuportahan bisan og sayop na ang gipanghimo ug wala managana sa kaugmaon sa tanan.

Kaning sitwasyon sa WPS kasaypanan sa nanglabay nga mga administrasyon tungod kay wala sila managana daan sa mga posibleng mahitabo sa umaabot nga panahon sama sa nahitabo karon. Apan dili maayong magpalansang nalang sa kasaypanan sa nanglabay nga mga administrasyon tungod kay ang karon naman maoy may kaakohan nga korihian kadto.

Dili na unta nila buhaton ang gibuhat sa mga nangaging mga salawayong mga lider nga nagsige lang og basol sa ilang gisundang administrayon hangtud napupos nalang ang ilang termino unya wa sab diay sila molihok aron pagprotektar sa mga teritoryo sa Pilipinas diha sa WPS.