EDITORYAL - Dili gyud magkompiyansa

Dako na kaayo ang kausaban sa lakaw sa panahon karon, bisan gani ang epekto sa mga bagyo dili na sama kaniadto nga madala-dala ra. Tungod sa global warming duna nay nasinating gitawag og climate change.

Matag tuig duawon ang Pilipinas og dili momenus 20 ka bagyo nga nagdala og lain-laing kusog kauban niini ang epekto o danyos.

Dili unta kalimtan sa publiko nga walay makapugong sa bagyo, bugtong lang mahimo mao ang pagbuhat og mga pamaagi aron  di magrabehan sa kadaot.

Mao nga ang gobiyerno pinaagi sa paghingusog sa mga local disaster risk reduction councils naghimo kini og mga programa ug kampanya aron  mamenusan ang impact sa bagyo ngadto sa kinabuhi sa mga tawo.

Apil niini ang pisikal nga aksyon, sama sa pagtukod og mga imprastraktura sama sa mga kanal, dike, rip-rap. Pagpabakwit sa mga molupyo nga naa sa peligro tungod sa baha, landslides, dagkong bawod ug uban pa.

Niadto lang nakalabay nga bagyong Ursula, mokabat dul-an 45 mil ang naapektahan sa nagkalain-laing mga probinsya dinhi sa Eastern, Central ug Western Visayas.

Moabot sa 28 ka tawo ang nakalas, 12 ang missing ug 55 mil ka mga panimalay ang na-damage. Milyones sab nga kantidad sa mga pananom, imprastraktura ug panagatan ang nangaguba.

Ang bagyong Ursula hinay ra kaayo kun itandi sa bagyong Yolanda (Haiyan) nga niigo sa samang mga rehiyon unom ka tuig na ang nakalabay.

Apan dunay pipila ka mga lugar nga naigo sa Yolanda nga naagian sab sa Ursula ang mas grabe og pagbaha karon.

Mao kini ang angay nga bantayan sa tanan, dili tanang bagyo parehas og epekto. Apan duna gyuy mga tawo nga gahig ulo kay ipamugos gyud nilang dugay na silang nagpuyo sa lugar ug wala gyud sila sukad mabanlas og baha.

Apan wala nila hunahunaa nga kaniadto labong pa ang kalasangan nga nagprotektar kanila kaniadto apan karon upaw na.  Mas maayong mopatuo nalang sa pahimangno nungka magmahay sa kauwahian.