Kalapasan sa China

Human sa giingong pagbangga sa usa ka Chinese vessel sa barko sa mga Pilipinhong mananagat dili pa lamang dugay, mga research ship na usab gikan sa China ang nasigpatan sa kadagatan sulod sa teritoryo sa Pilipinas?

Kun tinuod kini, dako kini nga paglapas sa soberiniya sa Pilipinas. Ambot kun unsay misyon niining maong mga research vessel. Apan klaro nga usa na kini ka aksiyon sa higanteng nasud nga angay lamang nga kondenahon.

Hinuon, dili na siguro mapugngan pa ang pagsulod-gawas sa mga barko sa China sa teritoryo sa Pilipinas. Hagbay rang nangangkon ang mga Intsik nga ilaha ang kinatibuk-an sa South China Sea, lakip na ang dakong kadagatan nga ilalum sa hurisdiksiyon sa Pilipinas.

Hinuon, mianunsiyo ang Palasyo sa Malakanyang nga nakatakda nga ipresenter ni Presidente Rodrigo Duterte ang isyu sa arbitral ruling ngadto kang Chinese President Xi Jinping sa ila unya nga panagkita.

 Tinud-on kaha kini ni Duterte? Hinuon, maayo unta nga buhaton kini sa presidente. Kini isip pahinumdom sa China kabahin sa desisyon sa korte didto sa the Hague sa the Netherlands nga dili balido ang pangangkon sa China sa pag-eskwat sa dakong bahin sa South China Sea.  

 Ang problema man gud mao nga midaug man tuod ang Pilipinas sa kaso niini batok sa China apan ang layo pa sa tinuod ang kamatuoran nga mosanong ang China sa maong desisyon sa international tribunal.

Apan mas labing maayo kun sukmatan gayud ni Duterte si Xi mahitungod sa arbitrary ruling aron mahibalo ang China nga gamiton gayud sa Pilipinas ang tanan aron nga mapatuman and maong desisyon sa korte.

Sa ka dako sa development sa China sa South China Sea o West Philippine Sea, dili kita makapaabot nga basta na lamang nga mosunod kini sa desisyon sa international court. Apan bisan pa man niini, angay lamang usab nga mosunggal kanunay  ang Pilipinas batok sa paglapas sa China sa atong territorial waters.