Ang daghang kwarta ug ang eleksyon

Sukwahi sa general perception o sa atong naandan, dili kinahanglan ang daghang kwarta aron mudaog sa eleksyon. Kini ang napamatud-an sa upat ka napiling konsehal sa dakbayan sa Sugbo.

Mao man gani ang hinungdan nga daghan untang mga kalipikado nga buot mualagad sa lungsod, apan gumikan sa kakulang sa resources, dili na lang mosalmot sa piniliay.

Ug sa laing bahin, gawas sa mga maayo, sagad sa mudaog sa eleksyon kadto gayud nga adunay daghang kwarta. Generally, ilabina sa nasyonal nga eleksyon, kon igo-igo lang ang imong kwarta, ayaw na lang pagtugatoga’g salmot sa eleksyon.  Ang uban, sa pagtuo nga medyo popular sila, mosuway paglansar bisan kun walay igong salapi nga iwaldas panahon sa kampanya, nahiagum sa kaparotan.

Nia say uban hinuon nga bisan sa nagtuasik ang campaign funds, pilde lang gihapon. Lain na kini nga sugilanon. Iya na kini sa haring lungsod.

Ania ang mga nagasto sa upat ka konsehal nga atong gihisgutan dinhi, sumala sa napatik sa The Freeman, basi sa ilang SOCE kon statement of contributions and expenditures: Eugenio Gabuya, P41,866.51; Donaldo Hontiveros, P50,291.37 (kini, wa ni magkinahanglan og daghang kwarta kay gawas sa iyang popularity, wa man kono mausab ang iyang batasan);  Renato Osmeña, P65,464.66; ug David Tumulak, P80,616.

Ang ubang mga konsehal migasto gikan sa kapin sa P106,000.00 ngadto sa kapin P411,000.00. Dakua’g deperesniya no? Di na lang nato nganlan dinhi ang mga top spenders sa niaging eleksyon.         Samtang sila si Kongresista Raul del Mar ug Rodrigo Abellanosa nga nagsalig sa ilang performance,  gamay ra’g nagasto itandi sa combined expenses sa ilang mga kaatbang.

So, sa karon nga mga incumbents, ampingi ang inyong pagka-suloguon sa lungsod ug siguroa ang inyong performance aron dili  kamo maglisod pagdaug inigpasubli ninyo ug aron dili kaayo kamo magkinahanglan daghang kwarta, sumala sa namatud-an sa upat ka konsehal nga atong gihisgutan dinhi.

* * *

Anti-political dynasty. Dugay na man kining gihisgutan, kon wa ko masayop panahon pa sa Marcos administration. Pila na ka tuig ang nilabay? Apan matud pa sa usa ka columnist sa Philippine Star: “ A lot of us have been clamoring  for the  putting of an end to political dynasties for decades,  but nothing has happened.”

Tinuod, dili na man ni political dynasty kundili, family dynasty gyud. It seems nga ang pamilya nay tag-iya sa gobyerno. Apan, pag-justify niini, moingon sila nga mao kini ang gusto sa lungsod. Ug aduna silay katungod pagpapili. Nganong did-an man sila paglansar?

Gibatbat dinhi kinsa kini sila: “Husbands, their wives, fathers and mothers, aunts and uncles, brothers, in-laws, sons, daughters, grandchildren, have run – and won –  some even fighting each other – in the national and local elections.”

Unsaon man ni nato nga modaog man usab sila? Apan matud ni Domini Torrevillas: “I say it’s greed that sustains the political dynasty practitioners’ raison d’etre. While some political dynasties have been overthrown by tired electors in the 2019 elections, new names have cropped up – of families now occupying government positions in Congress, and the local governance scenes.”

By all indications, political/family dynasties are here to stay.