EDITORYAL - PHL tigyabo og plastik sa dagat

Daghang nanggawas sa mga social media nga mga post sa mga videos ug mga hulagway sa mga pawikan, balyena ug uban pang mga dagkong mananap gikan sa dagat nga gidagsa sa kabaybayonan.

Silang tanan nangasakit. Pag-ukab sa ilang mga ginhawaan sama niadtong balyena didto sa Mindanao dili palang dugay, dunay kapin 40 ka kilong plastics ug mga sako sa bugas sa ginhawaan niini.

Ang mga balyena, dolphins, ug mga pawikan mokaon og mga plastic nga basura sa pagtuong mga bokya(jellyfish) kini, usa sa ilang mga paboritong pagkaon.

Kada adlaw pila ka toneladang plastik nga basura ang giyabo sa mga tawo diha sa kadagatan. Kini nagsugod gikan sa mga balay, padung sa mga kanal dayon padung ngadto sa mga sapa dayon lahos na ngadto sa dagat.

Ang sulog sa dagat maoy magdala niini sa lagyong dapit apil na sa mga lugar diin sagad mangaon kining maong mga mananapa. Tungod kay dili man mahilis ang plastik, pirmeng busog ang paminaw sa maong mga mananap maong dili na sila mokaon hangtud nga mangasakit ug mamatay.

Ang uban nadagsa sa mga kabaybayonan, apan gituohang mas daghan pa gyud ang nangamatay didto sa lawod ug nitidlom na sa kinailawman sa dagat.

Ang Malacañang naalarma na sab sa mga balita. Ang Pilipinas ikatulo sa tibuok kalibotan nga  “major contributor” sa plastic pollution sa dagat , nag-una ang China ug ikaduha ang Indonesia sumala pa sa pagtuon sa US-based non-profit group Ocean Conservatory sa miaging tuig. Dili lang unta kutob sa panawagan sa publiko nga menusan ang paggamit og plastic ang buhaton sa Malacañang. Kinahanglang sila maoy mangulo og aksyon.

Mahimong balikan pagtuon ang Solid Waste Management Act ug tan-awon og maayo kun nagtuman ba gyud ang mga local government units.  Kun gikinahanglang padak-an pa ang silot sa mga malapason, kinahanglan kining buhaton ug mangita’g alternatibo sa plastik.