Ang national budget

Mo-tulo na ka bulan, wa lang gihapon kitay national budget alang karong tuiga. Kini tungod kay wala gayud hingpit nga magkasabot ang mga Senador ug mga Representante, despite nga na-ratified na kini sa bicameral conference committee. 

Ang nahitabo gud kay tapus kini ma-ratified, aduna kunoy mga insertions nga gihimo sa pipila ka sakop sa Lower House, hinungdan nga wala mopirma si Senate President Vicente Sotto III sa proposed budget, nga sa atong pagsulat niini natanggong ang P3.757 2019 budget.

Giingon nga ang duha ka balay balauranan,nagpasanginlanay paghimog mga last-minute amendment sa budget tapus kini ma-aprobahi sa committee level.

Kun both the Senate and the House mihimog mga insertions sa na-ratified na unta nga budget, nan ang both mga Senador ug mga Representante maoy nakaingon sa pagkatanggong sa atong nasudnong budget.

Si Presidente Digong Duterte, kinsa namahayag nga dili siya mo-meddle sa nahitabo karon sa Kongreso, misuway pagpakigsulti sa mga liderato sa duha ka balay-balauranan, apan, matud pa, “not even a meeting with President Duterte could break the impasse among lawmakers over this year’s stalled budget program.”

Si Presidential spokesman Salvador Panelo namahayag nga niining constitutional issue nga giatubang karon sa Kongreso bahin sa national budget, sila rang mga sakop sa Kongreso mismo maoy makasulbad ug makabuak sa impasse.

“We call on the senators and representatives to break the stalemate and deliver to the Filipino people an appropriations law that can aid this government better their lives and help our country move forward,”nagkanayon si Panelo.

So, kinsa man gayud ang mihimog mga insertions? Ug tinuod ba nga adunay gipaboran sa pag-allocate sa mga insertions?  Sayo pa, si Sotto miakusar nga ang mga proyekto nga bali’g P79 bilyones gi-maniubra kuno sa pipila ka sakop sa Lower House.  Tinuod ba ni? Ug unsa man ning giingon nga lump sum allocations nga buot sa mga Senador nga ma-retained  suma sa na-approved sa bicameral committee?  Libug atong kutaw ini da!

Pagsugod sa tigum si Duterte misubli sa iyang pamahayag nga dili siya mopirma sa budget bill kun walay pirma ni Sotto. Mipasabot usab siya nga inay mo-meddle o manghilabot siya sa mga gimbuhaton sa Kongreso, buot niya ang mga legislative procedures maoy mopatigbabaw.

So, ang kasulbaran niining budget deadlock o impasse anaa sa mga kamot sa atong mga magbabalaud. Kun dili gayud sila magkasabot mapugos kita pagre-enact sa budget sa miaging tuig. Maayo unta nga ma-fully transparent  ang atong mga magbabalaud.

* * *

Niay bag-ong balaud nga gipirmahan sa Presidente nga may kalabutan sa nalambigit nga mga motorist sa krimen nga dali rang makaikyas tapus makahimo’g salaud  sama sa pagpatay.

Tuyo sa Republic Act No. 11235 kon Motorcycle Crime Prevention Act:  “to prevent motorcycle riding criminals from getting away easily after committing a crime.”

Gimandoan ang LTO pag-issue og mas dagku, klaro nga mga numero ug color coded nga plaka sa atubangan, sa likod ug sa kilid sa motorsiklo, nga mabasa sa gilay-on nga 15 ka metro gikan sa motorsiklo.

Ang color-coding aron masayran diin ma-rehistro ang motorsiklo.