Nisihag ang motibo

Napasar na sa House of Representatives ang resolution nga nagtinguha pag-usab sa 1987 Constitution. 224 ka mga kongresista ang mibotar pabor samtang 22 ang nisupak ug dunay tulo nga ni-abstain.

Supak hinuon ang kadaghanan sa mga Senador sa bersiyon sa House. Gipaabot nga dili aksiyonan sa mga Senador ang maong resolusyon human ang presidente sa Senado mibahad nga “dead on arrival” ang mahitabo sa maong resolusyon didto sa Senado.

Ania ang labing mahinungdanon nga mga probiso sa giproponer nga federal constitution:

• Magpabilin ang kasamtangan nga presidential structure diin duna gihapoy presidente ug bise presidente. Kongreso nga langkuban gihapon sa Senado ug House of Representatives.

• Dili automatic ang pagumol sa mga federal states sukwahi sa gi-draft nga charter sa presidential consultative committee on Cha-cha nga gipangulohan ni  retired chief justice Reynato Puno. Ang kongreso maoy gihatagan sa mandato nga mopanday og enabling law apan mag-agad sa petisyon gikan sa mga rehiyon nga buot mamahimong federal state.

• Lahi kay sa naandan, ang presidente ug bise presidente pili-on nga pares sa mga botante. Buot ipasabot, sama sa gihimo sa Amerika, ang boto alang sa presidente iphon sab nga boto alang sa iyang runningmate.

• Ubos sa federal charter, ang presidente ug ang iyang bise dunay mas mubo nga termino kun itandi sa karon. Upat nalang ka tuig ang ilang termino inay nga unom apan gitugot ang reelection sulod sa kausa lang kahigayon.

• Duna gihapoy 24 ka mga senador nga pili-on sa tibuok nasud ug mga membro sa House of Representatives nga pili-on matag distrito. Apan gilibkas na ang term limit alang sa mga senador ug kongresista. Sa ato pa mamahimo silang magpapili hangtud kanus-a sila mapul-an.

• Ug ubos sa federal charter, duha nalang ka partido ang ilhon. Gidid-an na ang pagbaton og daghang partido.

Sa bersiyon sa House nisihag ang tinuod nga motibo sa mga kongresista pag-usab sa batakang balaod. Dili federal system maoy ilang tumong kon dili ang mapalambo ang ilang mga dinastiya sa politika pinaagi sa pagtangtang sa term limits. Mas giklaro nila ang paglibkas sa term limits kay sa mga estado nga maglangkob sa federal government.

Tiaw mo nga kinahanglan pa nga dunay rehiyon o probinsiya nga moduso og petisyon aron sila mamahimong usa ka federal state. Sa ato pa og way mopetisyon way federal state nga mahitabo? Unsa may hitsura sa atong gobiyerno og dunay mga probinsiya nga dili magpasakop og federal state?