EDITORYAL – Kongreso na’y mag-igo sa endo

Anaa na sa mga kamot sa Kongreso ang bola aron mapadayon kining tinguhang pagwagtang na sa endo diha sa pamuo. Mismo si Presidente Rodrigo Duterte gyud ang mipasabot nga dili malungtarong solusyon sa endo ang gipirmahan niyang executive order nga igo lang mag-regulate sa kontraktuwalisasyon.

Kutob lang sa pag-regulate pinaagi sa EO ang mahimo sa presidente kay kon iyang ipamugos, makalapas siya sa balaod sa pamuo sa nasud. Usa sa iyang gipanaad ug giatangan sa mga tawo ang hingpit nga pagputol sa “endo,” ang termino sa end of contract sa mga trabahante sa ilang pagpanarbaho.

Kining kontraktuwalisasyon man gud maoy miut-ot sa mga batan-ong trabahante, diin ang mga negosyante ra’y nakapahimulos sa kusog, katakus ug abilidad sa kabatan-onan nga trabahador, apan pag-abot sa panahon kining maong mga mamumuo biyaan lang human sila mapahimusli ug wa’y kaugmaong nagpaabot kanila.

Daghan ang nalipay sa saad ni Duterte kay sulod sa nakalabay nga mga administrasyon sukad nga napanday kining balaura, siya ra ang nanganti sa pagpahunong niining kontraktuwalisasyon.

Niadtong Mayo 1, atol sa ika-116 nga selebrasyon sa adlaw sa mga mamumuo, gipirmahan niya ang executive order nga mag-regulate sa kontraktwalisasyon ug gipaabot nga daghan gyud nga kompaniya ang mosunod aron dili sila makasohan. Apan ang iyang EO maisip lang nga ‘band-aid solution’ kay ang panaad ni Duterte nga pagtapos sa “endo” dili gyud mahitabo, kon dili, himoan og kausaban ang balaod, ug wa’y laing makahimo niini, kon dili, ang mga kongresista ug mga senador.

Dugay na nga gitinguha nga wad-on ang kontraktuwalisasyon, apan gitan-aw nga lisud kini kay daghang magbabalaod ang maapektohan kay sila mga  negosyante man sab. Gani sa pagpirma ni Duterte sa EO, iyang gipasa ang pagtiwas niini ngadto sa mga magbabalaod aron kahimoan og kausaban ang balaod.