Gipahamtangan og taas nga interest ang utang

Dear Atty. Divine,

Ang akong mama nangutang sa lending og P20 mil niadtong December, unya ang interest P2,000 per week, hangtud February this year.  Nabayran na ni mama ang katunga sa iyang giutang apan ang kuwang naa na sa’y interest og less than one week na ang iyang pag-charge sa interest, ug tungod niini miabot na sab og kapin sa P20 mil ang utang ni mama.

Ang nabayad ni mama miabot na og P26 mil unya karon kuwangan pa siya og kapin sa P20 mil. Iyang gireklamo si mama sa barangay ug misaad si mama nga mobayad karong April 30 kay hinay ang halin sa iyang tinda sa Carbon ug naospital sab ang akong manghud.

Dili gyud kasabot ang giutangan ug iya gyud nga gipakauwawan si mama og kusog ra ba na siya mang-harass. Kining giutangan ni mama nga lending, dili ra ba ni rehistrado. Unsay among buhaton? — Jessa

Dear Jessa,

Kon wa’y gipirmahan nga kasabutan ang imong mama labot sa  pagpahamtang og interest sa iyang giutang, then wa’y basis ang iyang giutangan nga mo-charge kaniya og P2 mil matag semana. Grabe kadako na nga interest, so maglisud gyud pagbayad ang nangutang niana.

Dili sab maka-charge ang giutangan og additional charge, o interest, sa interest, nga wa kabayri kon wa ni malatid sa ilang kasabutan. Base sa Article 1956 of the Civil Code kini nagkanayon: “ No interest shall be due unless it has been expressly stipulated in writing.”

Apan kon duna siya’y gipirmahan nga kasabotan, hayan mapugos gyud ang imong mama sa pagbayad, apan pwede siya nga mokwestiyon ngadto sa korte sa kadako sa gipatong nga interest. Ang maayo ninyong buhaton mao ang pagbisita og abogado aron padad-an og suwat kanang giutangan sa imong mama og pasabton siya kon unsay anaa sa balaod.

Kon mang-harass siya sa imong mama, or manghulga, mahimo kini ninyong ipa-blotter og kon dili mohunong, pasakai og reklamo sa barangay, o sa korte. Mahimo sab nga inyo siyang i-report sa BIR tungod sa iyang pag-operate og lending business nga wa mobayad og buhis sa gobiyerno. Thanks and God bless. - Atty. Divine