Tuyong ubo (dry cough)

MARAMING tao ang may dry cough na lampas na sa tatlong linggo. Heto ang mga pangkaraniwang pinagmumulan ng tuyong ubo:

1. Paninigarilyo – Ang sigarilyo pa rin ang pinakamadalas na dahilan ng matagalang pag-uubo. Huminto sa paninigarilyo at umiwas sa lugar na mausok.

2. Asthma cough-variant - May isang klaseng hika na pag-uubo lang ang sintomas. Walang huni (or wheezing) ang maririnig sa baga. Ang kondisyong ito ay napapalala ng malamig na hangin, polusyon, usok, pabango at pollen (seeds) ng mga halaman. Para magamot ito, mga tableta at inhaler ang ibinibigay ng doktor. Umiwas sa mga bagay na nagpapalala ng hika.

3. Post-nasal drip mula sa allergies – Ito ang pagtulo ng sipon mula sa ilong patungo sa likod ng lalamunan. Dahil dito, kumakati at naiirita ang lalamunan at kailangan mo itong iubo. Maraming dahilan ang post-nasal drip tulad ng allergic rhinitis, chronic sinusitis at nasal polyp. Nagbibigay ang mga doktor ng mga tableta para sa allergy, mga nasal sprays at minsan ay antibiotics din.

4. Gastroesophageal reflux disease (GERD) – Ang sakit na ito ay dulot ng pag-akyat ng asido ng tiyan (stomach acid) mula sa tiyan pataas sa esophagus (ang daanan ng pagkain mula sa lalamunan patungo sa tiyan). Dahil sa asidong ito, naiirita ang esophagus at napapaubo ang pasyente. May gamot na ibinibigay para mabawasan ang asido sa tiyan. Bawal din ang biglang paghiga pagkatapos kumain. Tumayo muna at maglakad. Makatutulong din kung hindi tayo magpapakabusog at luwagan din ang sinturon para hindi maipit ang tiyan.

5. Side effects ng gamot – May mga gamot sa altapres­yon tulad ng Ace-inhibitors na puwedeng magdulot ng pag-uubo sa 10% ng pasyente. Ito ay ang mga gamot na enalapril, captopril at lisinopril. Itanong muna sa doktor kung kailangang palitan ang iyong gamot.

6. Pulmonya o bronchitis – Siyempre, puwede din magdulot ng pag-uubo ang mga impeksyon sa baga. Antibiotics ang gamot dito.

7. Post-infectious cough – Minsan, pagkatapos gumaling mula sa trangkaso o viral infection, may naiiwan pa ring pag-uubo. Ito’y dahil naiirita ang baga sa dating impeksyon.  Binibigyan sila ng cough suppressants.

Bukod sa mga nabanggit kong sakit, mayroon ding ibang mga posibilidad tulad ng tuberculosis, kanser sa baga at iba pang mga sakit ng baga. Para makasiguro, kumunsulta sa iyong doktor.