Baboy sa Sugbo sa 1521
Usa sa nakapadani ni Ferdinand Magellan sa pagdunggo sa Sugbo 498 ka tuig nang nilabay mao ang sulti sa mga hari sa unang mga isla nga iyang naabtan --Homonhon sa Guiuan, Eastern Samar, ug Limasawa sa Southern Leyte (mo-insistir hinuon ang taga Butuan nga didto sila unang nagmisa sa ilang Barangay Masao)-- nga ang Sugbo mas adunahan ug mas daghan og pagkaon alang sa iyang mga sakop.
Tuod man ilang napamatud-an ang hulagway sa Sugbo nga nagpabilin hangtod karon --sentro sa patigayon sa kasilinganan nga mga isla ug bisan sa ubang kanasuran.
***
Nakaplagan sab nila ang kakuwang sa Sugbo nga nagpabilin hangtod karon: Wa dinhi sa ato maggikan ang mga produkto sa patigayon apil na ang atong batakan nga mga panginahanglan apan nasuyop ang tanan tungod sa kahaom sa atong nahimutangan.
Apan nakit-an sab nilang Magellan ug kaubanan, segun sa librong “Relazione del Primo Viaggio Intorno Al Mondo” ni Antonio Pigafetta, nga may pipila ka produkto nga abunda sa Sugbo --sama sa binuhi nga mga baboy (nga mahimong maoy hinungdan ngano nga ang mga Sugbuanon nabantog nga labing lamian og lechon ug chicharon).
***
Matod ni Pigafetta duha ka sinugatan ang gitanyag ni Magellan sa pagdunggo nila sa mga isla: Pagpabuto sa ilang mga kanyon (nga sukwahi sa sugo ni Hari Carlos V sa Espanya sa di paghadlok sa mga lumad); ug pagpakita sa katigayonan sa ilang mga barko aron pagmatuod sa ka-adunahan sa Espanya.
Human nipasundayag sa daghang lamas ug bulawan napugwat si Magellan kay giingnan sa mga hari nga nisugat niya sa Homonhon nga ang tanan mas abundang nanubo sa ilang yuta.
***
Niyukbo ni Humabon sa Sugbo ang tanang hari sa kasilinganang isla (gawas sa pangu sa Mactan) tungod sa kadako sa iyang katigayonan nga ang dakong bahin gikan sa buhis nga gipahamtang sa matag lokal ug langyaw nga mga barko nga modunggo alang sa patigayon.
Diriyot moulbo ang gubat sa mga Sugbuanon ug mga Katsila dihang namugos si Humabon pagkolekta og buhis sa pagdunggo sa mga barko ni Magellan. Matod ni Pigafetta nakighigala si Humabon human gihudlat sa mas kahadlokan nilang mga armas. O tingali kay nagtuo si Humabon nga iyang magamit si Magellan batok ni Lapu-Lapu.
- Latest
