Paak, kapon ug rabies
Ning panahon sa ting-init, di lang suplay sa tubig ang magnihit kon dili apil sab ang pailob. Di lang sa mga tawo kon dili apil na sab sa mga iro. Nipasidaan si Dr. Alice Utlang, Cebu City Veterinarian, nga mahimong mosulbong ang gidaghanon sa mga bata ug mga dagko nga mapaakan og iro sa panag-abot sa ting-init ug El Niño.
Matud ni Utlang nga, sama sa mga tawo, ang mga iro di ganahang molaag gawas sa bay tungod sa kainit. Magkadaghan ang higayonan nga mag-abot, magkadako sang kahigayonan sa paak.
* * *
Nipasabot si Utlang nga ang mga iro molikay sa kainit sa adlaw pinaagi sa pagpangita ug pagkatug sa labing bugnaw nga bahin sa bay, kasagaran sa ilawom sa mga lamesa ug lingkoranan. Maong di lang tuyuon matamakan o mapatiran sila sa mga tagbalay. Ug ang mga iro manalipod sa ilang kaugalingon pinaagi sa paak.
Makadugang sab sa mga kaso sa paak ang bakasyon sa mga tinun-an. Kansang mga duwa sa ting-init mahimong di makalingaw sa mga iro. Nga mogukod sa mga magdagan tungod sa pagtuo nga nakahimo sila og daotan.
* * *
Atol sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya!, nitataw si Utlang nga mapakyas ang bisan unsang kampanya sa pagpamakuna sa mga iro gikan sa rabies kon di dunganan sa mga paningkamot pagkontrolar sa ilang populasyon pinaagi sa pagpangapon.
Matod niya di kaapas ang ilang pagpamakuna sa kabalayan kon pasagdan nga magpatuyang sa pagsanay ang gibanabana nga 167,000 ka iro sa tanang 80 ka barangay sa dakbayan.
* * *
Ang maayong balita mao nga dul-an na sa katunga sa kabaranggayan sa dakbayan ang hingpit nang nakalingkawas sa rabies sa niaging 12 ka tuig. Nag-una ang bukirang mga barangay kansang mga molupyo gihulagway ni Utlang nga mas mahigalaon sa mga iro: Adlawon, Agsungot, Buot, Cambinucot, Lusaran, Paril, Taptap, Mabini, San Jose, Sirao, Sinsin, Tagbao, Pung-ol-Sibugay, Sudlon 1, Sudlon 2 ug Pamutan.
Nanghinaot si Utlang nga magpabiling luwas sa rabies ang mga barangay sa patag bisan kon mas nagdasok ang kabalayan ug mga molupyo: Banilad, Calamba, Day-as, Hipodromo, Kalubihan, Kamagayan, Kasambagan, Lorega, San Roque, Santa Cruz, Sto. Niño, Labangon, Pasil, T. Padilla, San Nicolas Proper ug Suba.
- Latest
