Manghipos sa ilang hugaw

Inay magsige og kisikisi ug manghunaw og responsibilidad sa pagtam-ok sa makahilo nilang biya sa kadagatan sa mga dakbayan sa Lapu-Lapu ug Mandaue, mas maayo pang mag-abang na og mga bangka ang pribadong mga tambalanan kansang mga ngan napatik sa nabangalan nga mga basura ug magsugod na og panlimpiyo sa kadagatan.

Kay sakto si environmental lawyer Benjamin Cabrido: Labaw sa gamay kaayong mga multa nga gipahamtang sa Department of Environment and Natural Resources (DENR), gimando sa balaod nga ang mga nakahugaw sa kadagatan mao say tahasan sa paghipos sa tanang nag-utaw-utaw nilang basura.

* * *

Ubos sa Clean Water Act of 2004 (Republic Act No. 9275), nga gipirmahan ni kanhi presidente Gloria Macapagal Arroyo niadtong Marso 22, 2004, kinahanglang panalipdan sa gobyerno, pribadong mga kompaniya ug katawhan ang kadagatan ug mga suba gikan sa mga hugaw nga gikan sa yuta.

Gimandoan sa balaod ang tanang tambalanan ug ubang mga patigayon nga mangayo og Environment Compliance Certificate sa paggahin og kuwarta alang sa Environmental Guarantee Fund nga gamiton sa paglimpiyo sa nagkalainlaing mga tinubdan sa tubig.

* * *

Ang angay nga labing unang ipatuman sa DENR ug sa lokal nga mga opisyal sa Lapu-Lapu ug Mandaue mao ang duha ka sugo sa Section 16 sa balaod:

• Si bisan kinsang nakahugaw sa kadagatan maoy responsable sa pagtipig, pagtangtang ug paglimpiyo sa tanang basura sa iyang kaugalingong gasto; ug

• Kon di makahimo sa dinalian nga pagpanlimpiyo ang mga sad-an, ang DENR ug ubang ahensiya sa gobyerno maoy motipig, motantang ug manlimpiyo nga ang gasto taplan sa mga nakahimo sa polusyon.

* * *

Sa ato pa, kay naka-una na man og subay sa nahugaw nga kadagatan ang mga kawani sa DENR ug sa mga dakbayan sa Lapu-Lapu ug Mandaue, nga nakahipos og dugang lang-og nga mga basura gikan sa samang pribadong mga tambalanan, angay silang taplan sa tanang gasto.

Ug di angayng mohunong ang DENR pinaagi sa Environmental Management Bureau sa multa lang. Angayng mohimo og mas kusganong mga lakang nga di na ni mausab. Usa nang pagpasabot nganong bisan sa higpit nga mga probisyon sa RA 9275 nalutsan man sila sa binuang sa mga tambalanan ug sa service provider?