Paburot sa presyo sa NFA rice

May laing problema nga nitumaw sa pagsugod na og apud-apod sa baratong bugas humay sa National Food Authority (NFA) sa kamerkadohan dinhi sa Sugbo ug Central Visayas. Nireklamo ang pipila ka retailers nga gisugo sila sa lokal nga kadagkoan sa NFA sa pagbaligya sa tag-P27 matag kilo nga NFA sa mas taas nga presyo: P32 matag kilo.

Kay di man silang kasukwahi sa sugo sa taga-NFA, ang retailers maoy nakasab-an sa mga konsumidor. Kinsa masuk-anon nga nipasangil nila nga nagpaburot na sab sa ilang ginansiya sa mas barato unta nga NFA rice.

* * *

Klaro ang mga lagda sa NFA, mabaligya lang ang ilang bugas humay sa duha ka presyo:

• Tag-P27 matag kilo ang bugas humay nga may 25% nga dugmok; ug

• Tag-P32 matag kilo ang bugas humay nga may 15% nga dugmok.

Di makabuut-buot ang NFA og baligya sa laing presyo, di mahimong paubsan ang presyo ngadto sa P25 matag kilo ug labaw nang di mahimong patas-an ang presyo ngadto sa P35 matag kilo. Ubos sa ilang mga lagda, di sab mahimong ang P27 matag kilo nilang bugas ibaligya sa tag-P32 matag kilo.

* * *

Ang presyo sa NFA rice mas barato kay sa aktuwal nga gasto sa gobyerno sa pagkompra ug pag-apud-apod sa bugas humay:

• P37 matag kilo ang gasto sa NFA sa ilang bugas humay nga gibaligya og P27 ang kilo; samtang

• P42 matag kilo ang gasto sa NFA sa ilang bugas humay nga gibaligya og P32 matag kilo.

Sa ato pa, ang tanang makapalit sa NFA rice sama rang nakadawat sa gobyerno og P10 matag kilo.

* * *

Di katuohan nga giibanan sa NFA ang ilang subsidy nga P10 matag kilo sa ilang bugas humay. Kay kon tinuod nga P32 matag kilo na ang baligya sa tag-P27 matag kilo nga bugas humay, mahimong P5 na lang inay P10 matag kilo ang subsidy.

Mahibalik ba sa panudlanan sa NFA ang matigom nga kantidad gikan sa linaslasang subsidy? O masangit ra sa pribadong mga bolsa? O kabahin sa panimawos sa lokal nga kadagkoan sa NFA sa ilang retailers nga nipiyait sa ilang pagbaligya sa NFA rice ngadto sa commercial rice traders sa niaging tuig?