Gubatsa patigayon

Human sa pagsaka sa presyo karong adlawa, gipaabot nang daan nga motidlom pagbalik ang presyo sa krudo ug gasolina unya sa Martes sa sunod semana. Kini tungod sa nag-ung-ong nga gubat sa patigayon tali sa duha ka labing dagkong mga ekonomiya sa kalibotan, Estados Unidos ug China.

Si US President Donald Trump ang nisugnib sa away pinaagi sa paghulga nga bunalan og 25% nga buhis ang $50 bilyones nga imports sa China. Nisumbalik dayon ang China paghulga nga bunalan sab og dugang buhis ang gi-import nilang lana gikan sa Estados Unidos.

* * *

Kay ang Amerikanhong ekonomiya man ang labing dako sa kalibotan ug China man ang ikaduhang labing dako, matinuod ang pasidaan sa atong katiguwangan: Kon magbugno ang mga elepante, ang mga hulmigas mao’y una nga mapisat.

Kon way makada og buot nilang Trump ug Chinese President Xi Jinping ug mahinayon g’yud pag-ulbo ang trade war sa Estados Unidos ug China, gikabalak-an nga mohagsa ang kalibotanong ekonomiya. Mao’ng abunda ang sukaranan sa pagtibugsok sa presyo sa lana. Nga wa ipasikad sa aktuwal nga kahimtang kon dili sa mga  pangagpas sa posibleng mahitabo sa kalibotanong merkado.

* * *

Nihudlat si Trump sa pagsugod og pahamtang sa buhis sa Chinese imports karong Hulyo 6. Kon mahinayon gikatakda nga tugbangan sab dayon sa China. Kon mag- paugatay, masakitan g’yud ang ilang mga ekonomiya:

• Ang Estados Unidos mao ang labing dako nga merkado sa mga produkto sa China; ug

• Ang China mao ang labing dakong konsumidor sa lana gikan sa Estados Unidos nga gibanabanang may halin nga $1 bilyon matag buwan.

* * *

Kon may mamilok nilang Trump ug Xi ug di mahinayon ang ilang gikahadlokan nila nga trade war, may lain nga sukaranan sa padayon nga pagtidlom sa presyo sa lana: Ang kauyonan sa Russia ug Saudi Arabia sa pagdugang og 1.5 bilyones ka baril sa lana sa inadlaw nilang produksiyon.

Dako ang kahigayonan nga makumbinser ang ubang sakop sa Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC) ug non-OPEC countries sa pagdason sa kauyonan sa Russia ug Saudi sa ilang tigom sa Vienna karong semanaha. Kon di man mopahagsa sa presyo, ang kauyonan mo-garantiya nga ang presyo di na magpatuyang og layat.