DBM dinepensahan 'massive' budget cuts sa ilang DOH programs sa 2023

MANILA, Philippines — Ipinaliwanag ng Department of Budget and Management ang pagtapyas sa proposed 2023 budget para sa ilang "crucial" programs ng Department of Health para sa lahat ng rehiyon, bagay na binatikos ng Makabayan bloc sa gitna ng COVID-19 pandemic.

Nasilip kamakailan ni House Deputy Minority Leader France Castro (ACT Teachers) ang malalaking budget cuts sa Epidemiology and Surveillance Program, the Health Regulatory Program, the Public Health Program, and the Health Emergency Management Program ng DOH.

"First, allow us to note that the national government is in a tight fiscal position. Thus, the [DBM] recognizes the need to carefully prioritize programs and projects based on available budget, and uphold sound fiscal management," wika ng DBM sa isang pahayag.

Aniya, ang National Expenditure Program para sa Epidemiology and Surveillance Program para sa 2023 ay tumutukoy sa budget proposal na suportado ng mga detalye ng DOH.

Dagdag pa nila, ang signipikanteng decrease sa budget level para sa Prevention and Control of Communicable Diseases ay dahil naman sa "mababang requirement" para sa personal protective equipment na ini-request ng DOH para sa 2023 — mula P5.304 bilyon noong 2022 patungong P1.02 sa susunod na taon.

Ayon sa DOH, inilipat na raw kasi ang procurement ng PPEs direkta sa mga ospital.

"When DBM allocates budget, it also takes into consideration the utilization rate of the agency. The decrease in the provision for Public Health Management was due to its low utilization rate," dagdag pa ng kagawaran.

"Disbursement rate for this program in FY 2021 registered only at 76.7%."

Umabot lang din daw sa P752.341 milyon ang mungkahing pondo ng DOH para sa Health Emergency Program, na siyang mas mababa ng P61.484 milyon kumpara sa P813.8 milyon noong 2022.

Primarya namang naging dahilan daw sa pagbaba ng budget sa Health Regulatory Program ang P4.7 milyong congressional adjustment sa 2022 budget, na hindi raw nakunsidera para sa fiscal year 2023.

"No allocation was provided for COVID-19 Human Resource for Health Emergency Hiring for FY 2023 considering that the requirements for vaccinators will be chargeable against the LGU budget," dagdag pa ng DBM.

"On the zero provision for procurement of COVID-19 Vaccine Boosters, it is noted that a standby fund amounting to P22 Billion has been provided for vaccines under Unprogrammed Appropriations."

Nakatanggap pa rin naman daw ng 10.4% budget increase ang health sector sa halagang P296.3 bilyon para sa 2023 NEP, na siyang pinagsama nang pondo ng DOH at PhilHealth.

Umaasa na lang daw ang DBM sa "wisdom" ng Kongreso kung makita nila sa mga pagdinig na kinakailangang dagdagan ang pondo ng DOH.

'Nakakabahala, paglalayo ng serbisyo sa tao'

Lunes lang nang pagtaasan ng kilay ni Castro ang pagtatapyas ng naturang budget sa nasabing departamento, lalo na't malaki raw ang magagawa nito laban sa pagkalat ng kung anu-anong sakit sa Pilipinas.

"These programs of the Department of Health are crucial programs that should be strengthened and should be readily accessible to the public especially the poor," wika niya nitong Martes.

"Slashing the budget for these programs would only further weaken the health system in the country."

Aabot daw sa P115 milyon o 13.86% ang na-slash mula sa Epidemiology and Surveillance Program ng mga rehiyon, kung saan kalakhan ng pondo ay inilagak sa Central Office. Lumobo raw ang mungkahing pondo sa huli ng 235.19%.

Nakakadismaya raw ito lalo na't aabot sa 98.73% ang natapyas para sa ilang rehiyon gaya na lang ng Central Visayas at 89.79% sa Eastern Visayas.

Makakatikim din ng P4.17 bilyong budget cut ang Prevention and Control of Communicable Diseases.

"Taliwas ang budget allocation na ito sa sinabi ng Presidente sa kanyang nakaraang State of the Nation Address na palalakasin ang monitoring and surveillance capacity ng sistemang pangkalusugan ng bansa," sabi pa ng progresibong mambabatas.

"Kung walang pondo para sa Epidemiology and Surveillance Program ang mga rehiyon, paano pa natin mababantayan ang kalusugan at mga kumakalat na sakit sa iba't ibang lugar sa bansa?"

Aniya, ang cuts na nabanggit sa DOH, lalo na sa mga rehiyon, ay lalo lang daw maglalayo ng access sa mga mamamayan sa de kalidad na serbisyong pangkalusugan.

Patuloy naman daw nilang bubusisiin ang proposed DOH budget ng administrasyon at nangakong hihingi ng paglilinaw sa briefing ng kagawan sa tamang panahon. Kaugnay nito, magtutulak sila ng pag-amyenda upang maibalik ang naitapyas na siyang mahalaga sa kalusugan ng publiko.

'Smallest increase in 20 years'

Una nang sinabi ng IBON Foundation nitong Martes na ito na ang proposed 2023 national budget na ang nakakuha ng pinakamaliit na increase sa nakalipas na 20 taon.

Mula sa 10.41% na average mula 2001 hanggang 2022, papalo lang kasi ito sa 4.87% para sa susunod na taon.

Sinasabing 4.1% lang ang naidagdag para sa DOH, na siyang katumbas ng P7.7 bilyon.

"[T]he proposed 2023 national budget gets the least increase in 20 years and mirrors the mispriorities of the Marcos Jr administration," wika ng IBON Foundation kahapon sa isang pahayag.

"The President and Vice President's offices for instance get hefty increases as do infrastructure, debt servicing and defense. But crucial service-oriented areas such as education, social work and labor are defunded." — may mga ulat mula kay Ramon Royandoyan