Mental health

CEBU, Philippines — Kumusta atong mental health diha? Laban pa? Kana bitaw'ng happy ka, pero mokalit lang ka'g ka guol but wala ka kahibawo unsay hinungdan.

Feeling nimo depressed ka. That's melancholy. According sa dictionary, melancholy is a feeling of pensive sadness, typically with no obvious cause. Naguol gyud ka'g maayo but you don't know why. Dili nimo tuyuon but dili sab gyud nimo mapugngan. Mukalit ra gyud siya. Musugmat.

Well, based on experience, kay daghan sab ko'g moments nga ingon ana ilabi na sukad nitumaw kining health crisis nato karon, dili gyud na malikayan. It is because of the uncertainty we are in. Wala pa gyud ta mahibaw kanus-a ni mahuman. Wala tay ideya kun ang atong kaatubang basin na virusan na. Wala ta masayud hangtud kanus-a ta ingon ana. Nabalaka ta nga basin mawad-an na ta og panginabuhian, basin sunod semana wala natay kan-on. All those uncertainties. Mao na nga naa kitay melancholy.

So what to do? Ako, based on experience gihapon, ang una gyud nako'ng buhaton kun naa koy moment nga ingon ana is to go offline. Palayo usa sa mga social media platforms. Kay naay daghang mga detalye diha nga makamugna og kabalaka, mga istorya nga makahadlok nimo, mga kasayuran nga makapaguol nimo. So, ayaw usa pagsige og facebook. Go on a social media detox. A day, a week, depende nimo. Basta hunong usa'g sige og facebook.

Go out sa imong nataran. Pahangin. Painit. Go gardening. Stress reliever kaayo ang tanom. Planting and caring of plants will give you a different high. Lingawa imong kaugalingon pinaagi sa pagpananom. Ma happy man gud ka each day nga makakita ka sa progress sa imong gardening effort. In short be a plantita, plantito, plantparent.

Read and write. Basa bisa'g unsa nga maka happy nimo. Reading is learning. Bisa'g pocketbook pa na, naa gyud kay makat-onan ana. Read the Bible kay puno na og wisdom, mga bulawanong pagtulun-an. Just read. Also, write. Isuwat imong mga kabalaka ug kahigwaos. Do a quarantine diary. Ipabuhagay imong gibati.

Ayaw pag-online kun padung naka matulog. Dili gyud na makaduka. Mo active imong mind, so ang resulta ana kay dili ka makatulog.

Kun kuwang ka sa katulog, the more nga maguol ka, wakay energy. Kun kuwang ka sa katulog, sensitive kay ka, ma emo ka'g samot. Most of all, kun kuwang ka sa katulog, muhagba ang imong immune system, masakit na hinuon ka.

Pray. Do the rosary. Kun mahadlok ka or makuyawan ka'g kalit, stop and have a sincere talk with God. Istoryaha siya. Ask Him to take over your mind, to take care of your emotions.

Karong panahona is the perfect time aron palapdan ug palawman nimo ang imong relasyon sa Makagagahum.

And because you are working on your relationship with God, dapat, mutuo ka nga dili gyud ka niya pasagdan. With that, walay rason nganong magbaton pa ka og kahadlok ug kalibog bisan pa niining pandemya. Mahuman ra gyud ni. God is in charge.

Have a blessed Sunday, dear okRYANians! Please subscribe to my Youtube channel and like my FB page: Ryan Ryan Chikahan. Salamat daan.