Giangkon na sa giprendahan ang luna nga wa malukat sa tag-iya

Dear Atty. Divine,

 Ang amahan sa akong lolo maoy claimant sa usa ka yuta nga unregistered. Ang akong lolo adunay unom ka anak ug ang duha kanila nagprenda og portion sa property, ang usa 1000 square meters samtang ang usa 700 square meters ang giprenda niadtong 1969. Ang among mga lolo misuway sa paglukat sa maong prenda apan wa mosugot ang giprendahan ug wa dawata ang bayad niini. Karong bag-o nagpa survey sila sa lote. Aduna na silay Tax Declaration ug nakapangan na kini kanila. Mi demand sila og road right of way sa among silingan ug iyang gipakita ang Deed of Absolute Sale kay matud pa nabaligya na daw  sa among lolo ngadto kanila ang among lote. Apan ang maong Deed of Absolute Sale walay pirma sa among lolo ug sa mga witnesses. Dili sab kini notarized apan adunay pirma sa Registry of Deeds personnel. Ang akong pangutana: Makabaligya ba akong lolo og portion lang sa lote ? Valid ba ang maong DOAS? Asa mi maka kuha og copy sa DOAS? Mamahimo pa ba nga among magukod ang maong property? Unsay among ikaso pananglitan mapamatud an nga peke ang DOAS nila? Daghang salamat. —Shirley

 Dear Shirley,

  Yes, mamahimo ang tag-iya sa yuta nga makabaligya og portion lang sa property, apan kun ang Deed of Absolute Sale dili pirmado sa lot owner, dili gyud valid ang pagbaligya niini. Kun notarized gani ang Deed of Sale mamahimo ka nga mokuha og copy niini sa notary public nga nagnotaryo sa dokumento o sa Office of the Clerk of Court sa Regional Trial Court diin mahimutang ang buhatan sa notary public, magdala lang ka og kopya sa Deed of Sale aron aduna silay reference sa pagpangita sa dokumento. Ang maong property mamahimo ninyong bawi-on gikan sa miangkon niini kun aduna moy ebidensya nga mopamatuod nga wa ibaligya ngadto kanila ang property ug peke ang mga dokumento nga ilang gigamit sa pag-transfer sa Tax Declaration. Kini tungod kay basi sa balaod, ang giprendahan dili automatic nga makapanag-iya sa property nga giprenda kun mapakyas sa pagbayad ang tag-iya niini. Mamahimo sab ninyo silang ikiha og Falsification of Public Document kun aduna moy proof nga ilang gi peke ang maong Deed of Sale. Thank you and God Bless. Atty. Divine

 * * *

Alang sa inyong pangutana, palihug lang sa pag-email sa [email protected] ug akong tubagon ang inyong pangutana pinaagi sa akong column matag Miyerkules, Sabado ug Domingo.