EDITORYAL — Tagawtaw sa China

Ang China nagsige og padayun sa pagpasiatab nga hulga sa mga silingang nasud sa Pilipinas dinhi sa Southeast Asia ang  medium-range Typhoon Missile nga gi-deploy karon sa Luzon.

Ang maong armas gigamit sa US ug sa Armed Forces of the Philippines sa miaging Balikatan Exercise sa miaging tuig.

Apan bisan nahuman na ang maong kalihokan wala na kini ibalik pa sa US ngadto sa ilang nasud. Nakalipay sab kini sa Pilipinas kay nakadugang sab kin isa seguridad sa nasud karon nga dunay tension sa West Philippine Sea.

Matud nga ang maong armas bisan og mid-range lang kini, kaya niining proteksyonan ang tibuok teritoryo sa Taiwan , abot ang mga siyudad ug military bases sa China sa SCS ug mainland China bisan og naa kini sa Luzon.

Ang China dugay ng nagsige og hulga nga sulongon niini ang Taiwan nga gikonsiderar nilang ‘renegade province’ bisan unsang tuiga.

Samtang tinuod ang mga pamahayag nga kayang abuton sa maong armas ang ubang mga silingan sa Pilipinas, lisud tuohan ang pasangil nga hulga kini sa maong mga nasud. 

Kung duna may nahulga niini, walay lain kondili ang China lamang tungod kay dili kaaway ug dili karibal sa US ang mga nasud sa Southeast Asia.

Ning bag-ohay pa lamang, nagsige na og bahis-bahis ang mga barko sa China gikan sa ilang navy, coastguard, surveillance ug research vessels sa palibot ug sa mismong sulod sa kadagatan sa Pilipinas nga kadudahan ang mga intension.

Samtang tuod og dili kini illegal, gidudahan kini sa AFP nga pagpangespiya ang ilang tumong kay gituyoan nila og ag isa sud sa Pilipinas.

Ang mga heneral sa US military dili palang sab dugay mialerto sa ilang gobiyerno nga tanang gipangbuhat sa China karon sa South China Sea, sa WPS, ug sa palibot sa kadagatan sa Pilipinas ug Taiwan, indikasyon nga nagpreparar sila nga makiggiyera.

Dawaton man o dilis a Pilipinas kinahanglan kining mangandam, tungod kay ang Pilipinas usa lang ka abog nga babag sa tinguhang dominasyon sa China sa rehiyon ug sa Pasipiko.