EDITORYAL - Pangandami na ang El Niño

Gipahibalo sa PAGASA nga sa buwan sa Hunyo o sa Hulyo masinati napud ang El Niño Phenomenon nga maoy sagad hinungdan sa pagnihit sa tubig tungod sa pagkauga sa mga tinubdan niini.

Dili na kini bag-o sa Pilipinas nga nahimutang sa kilid sa kinalaparan nga dagat sa kalibutan, ang Pasipiko. Ang El Niño natural kini nga panghitabo sa panahon sama sa La Niña. Ang El Niño motumaw kada tulo ngadto sa lima ka tuig.

Kini nga phenomenon mao ang dili kasarangan nga pag-init sa temperatura ibabaw sa kadagatan sa Pasipiko ilabi na sa equator.  Magdepende ang epekto niini sa mga nasud, dunay makasinati og huwaw duna puy maghinobra sab sa kasarangan ang paguwan.

Apan dinhi sa Pilipinas, ang epekto sa El Niño mao ang pagmenus sa mga pag-uwan hinungdan sa pagkauga sa mga yuta ug pagubos sa level sa katubigan niini.

Tungod niini, magnihit sab ang supply sa tubig sa mga tawo nga moresulta sa krisis sa tubig. Apektado sab niini ang mga umahan nga nagkinahanglan og daghang tubig sama sa mga kahumayan ug ingon man ang mga tanaman sa kabukiran.

Dili unta paabuton nga magkaproblema na ang mga maguuma ug maguba ug maalkanse sa ilang mga pananom tungod kay wala nay mabisbis nga tubig.

Labing maayo kun karon palang, planuhon na ang mga kinahanglang buhaton sama sa pagpangita og kakuhaan og tubig ug kun unsaon kini pagdala ngadto sa mga pananom sa mga mag-uuma ilabi kadtong mga naa sa bukirong lugar.

Samtang sa mga kahumayan, kadaghanan naa kini sa patag nga menus ang mga kahoy maong daling motig-a ang yuta.

Gawas sa patubig, mas maayong sugdan na sa mga lokal nga agriculturists ang pagtuon kun unsa nga mga matang sa mga pananom nga dili kaayo magkinahanglan og tubig ang angayang ipatanom sa mga maguuma.

Samtang ang mga lokal nga opisyales ilabi na sa barangay kinahanglan ng magpahigayon og mga rekorida sa ilang mga dapit bahin sa pagdaginot sa tubig sa panahon sa pagsulod sa El Niño.

Busa, karon palang daan angayan na nga maghimo og pagpangandam ang tanang local government units sa posibleng epekto niini sa agrikultura ug sa supply sa tubig sa tanan.