EDITORYAL - Cleanup drives nagtug-an sa sitwasyon sa basura

Mas midaghan ang nakolektang basura sa gihimong Citywide Cleanup Drive Challenge sa Cebu City nga gihimo kagahapong adlawa kun itandi sa nakalabay nga kataposang kwarter sa miaging tuig.

Matud pa nga 97 metriko toneladang basura ang nahipos, 40%  niini mga basurang ginama sa plastic,  45% biodegradable ug 15 % usab ang  residuals.

Sa kataposang cleanup drive sa miaging tuig 25 metriko tonelada ra ang nahipos nga basura. Daghang nahimuot niini tungod kay migamay man itandi sa nangagi pang mga susamang kalihokan.

Apan ang pangutana, nganong midaghan man kini karon? Mas daghan ba ang mga tawong miapil sa cleanup drive karon itandi sa miagi maong gamay ra ilang nahipos?

Liboan ka mga indibidwal ang misalmot sa maong kalihokan diin ang kinadaghanan anha nagtapok sa baybayon sa South Road Properties nga mao nalay nahibiling baybayon (artipisyal pa gyud) sa Cebu City nunot sa mga giugmad nga mga reclamation projects.

Dili ba pud kaha anha ang problema sa padayong walay pagpakabana sa mga tawo nga magpataka lang gihapon og labay sa ilang basura bisan asa nga adto tanan mahan-ok sa mga kasapaan padung sa dagat?

Ang siyudad duna nay gipamutang nga  bio fences sa mga sapa aron mosalo sa mga basurang anuron gikan sa mga kanal padung sa mga sapa. Wala diay kini mamentinar og kolekta ang mga basurang nasawod?

Ang tubig sa mga kanal ug sapa 24/7 nga nagdagayday, dala sa pagkaanod niini ang mga nagkalain-laing basura nga mahimo ra gyud untang maanam og kolekta gikan aning mga bio fences.

Kay kining mga bio fences lang epektibo kun maayo ang pagmentinar, kinsa man ang tigkolekta sa mga masangit nga basura? Ang barangay garbage collector o ang taga Department of Public Services?

Unya makapila man sa usa ka semana nila kini hawanan gikan sa nangasangit nga basura, regular ba?

Angayan lang maalarma ang mga gipangtahasan sa pagpamenus aning basura aning 97 metriko toneladang basura. Kay mahulog nga walay kapuslanan ilang mga gihimong programa kun kada cleanup drives ingon niana kadaghan ang basurang mahipos.

Anugon ang pagpakatap og environmental officers nga gisweldohan sa siyudad, anugon ang mga panahon sa pulong-pulong sa mga barangay ug daghan pang ubang kalihokan nga ang tumong mao ang hustong paghipos sa basura kun mao na.