EDITORYAL - Peligro sa social media

Nagka-moderno na karon ang halos tanang paagi sa mga transaksiyon ug komunikasyon. Gani daghan ng mga pribado ug bisan mga publikong ahensiya sa gobiyerno ang miduso og “paperless” nga transaksyon o “no show” nga pagproseso og mga dokumento.

Apan andam na ba ang publiko aning bag-ong mga pamaagi? May igo bang kaalam ang tanan sa paggamit og android, iPhones ug smartphones, hasta ang mga kasigurohan nga luwas ang mga transaksyon ug giproseso pinaagi sa internet?

Kung basihan ang report sa Regional Anti-Cybercrime Unit (RACU) sa Central Visayas, halos kada adlaw duna usa o duha ka reklamanteng modangop sa ilang buhatan bahin sa cybercrime.

Gikan sa cyber libel, online scams ug ang labing kulba ug makaguba sa pagkatawo sa account owner sa social media nga gibiktima mao kining identity theft.

Daghang  mga social media users ang wala kaayo masuhito bahin niini. Kay ang uban basta lang kay duna silay mga account sa Facebook, Tiktok, Twitter, Instagram alang sa inadlaw-adlaw nga gamit kay maoy uso.

Apan ang wala nila mahibaw-i mao nga bisan sa mga social media ug ning kasoha paggamit sa internet, duna say daghang mga kriminal nga suhito kaayo mo-exploit sa kainosente sa ubang internet users.

Seryoso kaayo kini nga krimen ug dili kakumpiyansahan ilabi na sa mga nigamit og mga online payment schemes sa ilang mga transaksiyon nga maglambigit sa ilang mga bank accounts.

Gawas pa niana, kaning identity theft mahimong ikaguba sa pagkatawo sa biktima kun kini gamiton sa uban sa paghimo og binuang o krimen. Sila maoy mabuthan kun magkinaunsa.

Pila ra man kaha sa mga tiggamitan karon sa social media ang duna gyuy teknikal nga kahibalo o nagbasa anang mga security features sa ilang mga social media accounts. Mas daghan ang wala magpakabana niini.

Busa sa pangutana nga andam na ba gyud kaha ang tanan aning bag-ong pamaagiha, ang tubag niana, dili pa andam, Kun sa pangutana nga kanus-a kaha maandam?

Ang tubag: dili gyud mahitabo mahanas ang tanang social media users karon ug sa mosunod nga 20 ka tuig sa pagpamatngon aning paggamit sa modernong teknolohiya, kay duna gyuy mga tawong dili magpakabana sa ilang social media security.