Ang pagka-presidente

Dihay movie sa Netflix, diin ang tanang opisyal sa White House ug ubang mga dagkung departamento sa gobiyerno nangamatay gumikan sa pagpamomba. Dihay usa nga nahibilin tungod kay wala siya sa iyang buhatan niadtong tungora, didto sa balay uban sa iyang pamilya.

Siya ang kalihim sa Housing man tingali kadto, ug siya ang labing qualified, by law of succession, pagka-Presidente. of course, kon ang atong balaud maoy basihan, qualified kaayo siya: citizenship, age, residency,  registered voter, ug kamaong mo-read and write.

Notice nga dinhi sa ato, pinasikad sa maong mga requirements, sayon kaayo ang pagpapili pagka-presidente; mas lisud pa ang pag-apply pagka-clerk sa gobiyerno, ilabina na kon wala kay eligibility.

Anyway, matud ni Atty. Josephus Jimenez sa The Freeman, dili kay kutob lang sa maong mga basic, requirements, we should go beyond it, “we should demand for track record and credentials.”

Bitaw, importante kaayo ni, mas importante pa kay sa kamaong mo-“read and write” lang. Pananglitan, diin ka-graduate ug unsa nga kurso, unsa nga degree? Ug sa imo unyang pagka-presidente, makighimamat ikaw, one-on-one, ni US President Joe Biden, o ni President Xi Jinping sa China, o ni President Vladimir Putin sa Russia.

Sa ato pa, kinahanglan well versed ka international law ug foreign affairs, aron dili ka magkanga-kanga. Dugang niini si Jimenez nagkanayon: “Have you read and understand the UN Charter and the Universal Declaration of Human Rights? Are you familiar with national security and military science (kay inigka-Presidente nimo, ikaw na man unya ang commander-in-chief sa tanang armadong kusog sa nasud.

Niini lang nga mga punto, lisud diay kaayo ang pagka-presidente. Ambot nganong daghan man ang gustong mag-presidente? Dugang pa, aduna ka bay igong kaalam sa political science, sa history, mga parliamentary procedures, trade relations sa ubang kanasuran, imports-exports, ug unsaon man nimo pagbayad ang P11.9 trillion nga national debt?

Unsa man nga pasidungog nga imong nadawat gumikan sa imong pagka-public servant? Unsa man ang imong mga achievements nga nakahatag og dakung kadungganan sa atong nasud?  Unsaon man nimo pagsulbad ang unemployment, poverty, corruption, criminality, drugs, climate change, suliran sa West Philippine Sea,  agricultural production aron dili na kita magsalig sa importasyon, ubp.

Indeed, puno sa problema ang atong nasud,nga basically, ang kasulbaran niining tanan mag-agad kon unsaon nimo pag-exercise ang balaan nimong katungod pagpili. Sa ato pa, kon unsa man ang kaugmaon sa atong nasud, anaa sa imong mga kamot.

Buot natong ipasabot dinhi, nga ang atong kaugmaon, wala mag-agad sa resulta sa atong mga political leaders, kundili anaa kanimo. Ingon niini ikaw pagka-gamhanan, kay ikaw ang magbuot kon unsa nga matang sa ugma ang mahiaguman sa atong nasud, pinaagi sa pagpili sa tukma nga mga public servants, mga public servants nga magpabiling public servants, even after the elections.

Dugang ni Jimenez: “What is your stand on human rights, extra-judicial killings, the death penalty, divorce, birth control, same-sex marriage, medicinal marijuana, peace talks, terrorism, the Bangsa Moro issue, and anti-terror law? Gusto man kaha kang mag-Presidente, unsa may imong baruganan niining tanan?

By the way, dili na pud ko makakontak ug dli na pud makontak. Ngano man ni, Sun?