EDITORYAL - Iresponsableng balaod

Usa ka dakong sayop ang pagbuot-buot sa China paghimo og balaod sa mga teritoryong wala ilha sa kalibotan nga ilaha. Ilabi na kun ang maong balaod makahulga sa seguridad ug kalinaw sa rehiyon.

Ning bag-o, ang National People’s Congress standing committee mipasar sa Coast Guard Law niadtong Biyernes.

Kining balaora naghatag og gahom sa Chinese Coastguard paggamit sa tanang matang sa kusog o pwersa batok sa mga langyaw nga barko nga mosulod sa ilang teritoryo ug sa mga teritoryong ilang giangkon nga walay pagtugot sa ilang gobiyerno.

Mahimo nilang panggub-on ang mga estraktura nga gipabarog sa mga langyaw nga nasud sa mga teritoryong ilang giangkon ug mahimo sab nila babagan ug sak-on ang mga barko nga sa ilang tan-aw hulga sa ilang soberiniya.

Nagpasabot kini nga ang ilang mga barko sa coastguard mahimo ng mamusil o mogamit og bayolenteng pamaagi kun ang mga langyaw nga barko dili motuman sa ilang balaod.

Ang China adunay bikil sa mga silingan niini sa ilang kasadpang rehiyon nga nga nag-atubang sa dagat Pasipiko. Halos ang tibuok o 90 porsiyento sa South China Sea (SCS) ug East China Sea (ECS) ilahang giangkon nga ila. Hinungdan nga nakabikil niini ang mga silingang nasud. Sa SCS nahimutang ang West Philippine Sea sa Pilipinas, ug sa ECS sab nahimutang ang Senkaku Islands sa Japan ug Diaoyu Islands sa South Korea.

Nagtuo man gud ang China nga kay naa may “China” ilaha na ang maong lugar mao ang agresibo sila sa pagpangangkon bisan og moresulta kini sa kagubot.

Ang pagpasar sa China sa maong balaod iresponsable kaayo nga lakang sa mga lider niini. Kay sa mata sa international community dili sila maoy tagiya sa maong mga teritoryo ug gani, giilogan pa kini.

Ang mahitabo niini, tanang foreign-flagged nga mga barko nga moagi sa SCS ug ECS kun dili mosanong sa ilang coastguard mamahimo nilang kumpiskahon, moresulta gyud kini ngadto sa diplomatikong problema tali sa China ug sa nasud diin gikan ang mga barko.