National ID system, at last

Miingon kita nga at last, tungod kay dugay na gayud kaayo kining gihisgotan ug giplanohan sa atong pangagamhanan. Di na ko kahinumdom pila na ka administrasyon ang nanglabay nga kutob lang sa hata-hata ang nahitabo.

Kitang mga senior citizen, nakasaksi sa kadugay na niining maong mga laraw sa gobiyerno, ug ang administrasyon ra ni Presidente Digong Duterte ang nakapahitabo niini.

Daghan ang misupak niini tungod kay matud nila mo-encroach, mo-intrude ug mo-trespass sa privacy, sa pribadong mga katungod sa matag lungsoranon.

Nahadlok sila tingali unya kuno kon mao kini ang mahitabo. Ambot unsay ilang gikahadlokan?

Duna ba silay gitagoan?

Ang kasayoran nga mabutang sa ID mao lamang ang Surname, Given Name, Middle Name, Date of Birth, Place of Birth, Sex/Gender, ug Address.  Hain man dinhi ang pag-tresspass sa imong privacy? Wala man ipangutana pilay imong bank deposits, pila ka apartment ang imong gipanag-iya, unsa ang iong profession o trabaho, ug labaw sa tanan, wala magkinahanglan ang ID system sa kasayoran kon nangabit ka ba.

So, nalipay kita nga nadayon na kini karon. Ug ang registration giingon nga gisugdan na sa miaging Oktubre 12, uban sa 22 ka priority provinces lakip ang Sugbo.

Ang paghipos sa mga kasayoran himoon sa mga enumerators, house-to-house, pinaagi sa digital tablets ug i-direkso pagpadala nga PhiSys database. Of course, i-observe gihapon ang mga health protocols aron kalikayan ang pagpanakod sa kagaw.  Adunay tulo ka steps nga subayon.

Gawas sa Sugbo, ang laing duha ka lalawigan sa Central  Visayas nga gihimong pilot provinces mao ang Bohol ug Negros Oriental. Ang ubang mga lalawigan naglakip sa Ilocos Sur, La Union, Pangasinan, Cagayan, Isabela, Bataan, Bulacan, Nueva Ecija, Pampanga, Tarlac, Zambales, Batangas, Cavite, Laguna, Quezon, Rizal, Albay, Camarines Sur, Masbate, Antique, Capiz, Iloilo, Negros Occidental, Davao De Oro, Davao del Norte, Davao del Sur, Davao Occidental, Leyte, ug Tawi-Tawi.

Hatagan sa unang mga pagpang-rehisto  mao ang low-income households, diini matud sa PhilSys, “by providing formal identification, PhilSys will help low-income families access basic banking services and allow faster distribution of future government subsidies.”

Ang Philippine Statistics Authority  (PSA) nag-target nga sa hinapos sa tuig 2020 makaparehistro na sila og bailg 5 milyones ka pangulo sa panimalay. Ang Philippine Identification System Act(Republic Act No. 11055) nga gipirmahan ni Duterte sa miaging Augusto 2018, “aims to establish a single national identification system for all citizens and resident aliens of the Republic of the Philippines.”

* * *

Niay maayong balita alang sa nanag-iya og mga sakyanan sa kadalanan, ang Land Transportatoion Office (LTO) mobukas sa kinadak-an nilang buhatan sa Visayas, karong Oktubre 26, sumala  pa sa napatik sa The Freeman, ug laing upat ka district o extension offices dinhi sa dakbayan sa Sugbo.

Ang LTO Cebu City District Office anaa mahimutang sa Robinsons Galleria Cebu nga maka-accommodate og 150 ka kliyente “at a given time and will feature a single-window transaction to eliminate long waiting time.”

So, nindot na ni. Salamat Director Victor Caindic. Ang laing upat ka LTO district ug extension offices mahinutang sa mga lungsod sa Dumanjug and ug Ronda ug sa mga dakbayan sa Toledo ug Carcar.