EDITORYAL - COVID-19 ang reset button

Kaning novel coronavirus disease (COVID-19) mura ni og reset button para sa tanan. Tungod sa COVID-19 daghang mga kaniadto wala mabanatayi o wala lang hatagi og pagtagad ang naklaro ug kinahanglan gyud diay unta gibuhat o giandam.

Kaning mga wala matagad nakita diha mismo sa gobiyerno sa mga ahensiya niini, sa mga local government units ug bisan sa mga pribadong kompanya o mga institusyons ug organisasyon.

Usa niini kining mga mga LGUs nga wala ra kaayo magtagad o wala lang gyud makabantay aning tourism industry sa ilang lokalidad. Daghan diay nag operate nga wala mosunod sa mga regulasyon.

Usa sa sanglitanan kining mga tour boats, dunay pipila kanila ang nag-operate nga wala marehistro o walay mga pertinenteng mga papeles hasta ilang mga tripulante.

Dunay mga resorts nga wa magbayad og hustong buhis, dunay mga kalapasan sa labor laws kay way mga benepisyo o insurances ilang mga empleyado, wala mosunod sa minimum wage ug uban pa.

Tungod sa pandemiya, gipatuman ang  mga kwarantina, napugos pagpundo sa balay ang tanan sa tinguha sa gobiyerno nga makontrol o mapakgang ang pagkatap sa virus. Mao sab kini ang hinungdan kun nganong nasira ang industriya sa turismo ug daghan sa mga nagsalig niini ang nawagtangan og trabaho.  Anha na naklaro ang mga pagkulang sa mga institusyon sa ilang mga empleyado.

Karong nabalik na ang turismo kay mao kini ang unang gipangusgan nakita nga  kinahanglang mopatuman og higpit nga mga regulasyon. Gikan sa pagtuman sa mga health and safety protocols, kinahanglan pang limpyo gikan sa sakit ang mga empleyadong  mamalik.

Maayo unta nga ning ikaduhang higayon, tarungon na kadtong mga kasaypanan ug mga pagkulang. Dili unta abusohan sa mga kompanya kining panahon nga desperado ang mga tawo makakita og trabaho pinaagi sa paghatag sa kun unsay gimando sa balaod para sailang mga empleyado.

Samtang ang gobiyerno ug mga ahensiya niini hasta na ang LGUs magtarong sa pagbuhat sa ilang tahas. Kaning COVID-19 mura ni og reset button aron korihian ang mga kasaypanan.