EDITORYAL - Gubat batok COVID-19

Samtang nagkadugay, nagkaanam og kahigpit ang gipatumang mga community quarantine dinhi sa Sugbo tungod niining paninguha sa gobiyerno nga mapugngan kining pagkatap sa novel coronavirus nga padayong nagsaka ang natakboyan dinhi sa nasud.

Usa ka maayong kamandoan ang gipagawas ni Gob. Gwendolyan Garcia nga pagmando nga 24-oras nga dili pagawason sa panimalay ang mga estudyante o ang kabataan sa lalawigan tungod sa COVID-19.

Gimando sab niya ang pagpasirado sa tanang mga internetan nga maoy gikabuangan karon sa mga kabataan. Sa internetan, walay gihimong mga lakang ang mga operators pagsiguro sa panglawas sa ilang mga internet users. Wa masunod ang social distancing.

Daghan gyud sa mga Sugboanon ang mga nabag-ohan ilabi na sa mga gibutang nga checkpoints sa kadalanan. Walay makapangangkon nga nasuhito na sila niining sitwasyona. Lahi kini kun itandi sa martial law.

Apan ang klaro niini, uyon man kita o dili kinahanglan mga mosunod ang katawhan sa gimando sa gobiyerno dili kay para kini sa kaayohan sa tawong gibadlong kondili para sa kaluwasan sa tanan.

Ang novel coronavirus sumala pa sa mga doktor makatakod pinaagi sa pinisik sa laway  sa tawong nataptan na niini. Mahimo sab kini mapasa pinaagi sa mga butang nga nakuptan sa tawong infected unya ang makahikap mohikap sa ilang mga ilong o baba.

Laing makapahadlok nga kinaiya sa maong sakit, dili tanang mataptan magpakita dayon og mga sintomas o gitawag og asymptomatic.

Makatakod na sila sa uban ayha pa mogawas ang ilang sintomas mao nga peligro gyud ilabi na niadtong mga tawong hinay na og resistensiya unya maoy ilang matakdan.

Mahinungdanon sab kaayo ang pagpundo sa panimalay kun dili kinahanglang mogawas, tungod kay basin sa paglaag-laag matakdan na hinuon sa maong sakit ug madala ang virus diha sa ilang balay ug matakdan ang mga mahal sa kinabuhi nga hinay na og resistensiya sa lawas sama sa mga masakiton ug senior citizens.