Akong hangyo ngadto sa mga adunahan

Sa katapusan nakong pagpangompra diri ra sa among barangay sa gamay nga mall, sa wala pa idiklarar ang community quarantine sa atong siyudad, maoy akong namatikdan nga nag-panic buying na ang uban natong kaigsuonan. Perhaps nisunod sila sa taga-Manila nga nag-panic na sila didto tapus idiklarar ang community quarantine didto sa kaulohan. Okay lang nga matarantar ta, natural ni, apan ang akong gikagul-an mao nga masubrahan ang atong pag-panic buying nga mahutdan unya ang mga tindahan sa supply, hangtud nga wa na unya kitay mapalit.

Mao ni ang akong hangyo ngadto sa mga adunahann nga inig-panic buying nila, dili unta nila hutdon ang mga baligya, nga wa na unyay mahibilin nga mapalit ang mga pobre. Usa kini ka pamintaha.

Sa ako nang nahisgutan dinhi, ang mga cart sa mga dato’(usahay tagduha ug tagtulo ka cart) mag-awas-awas sa mga grocery items ug ubang mga kinompra.

Ug samtang hilabihan ka bongga ang ilang pagpamalit, kaylagi maka-afford man sila, ang bitbiton namong mga ordinaryong mangomprahay, tag-sa ra ka bulsitang gamay.

Busa, mga Ma’am ug Sir, inig panic-buying ninyo, binli sad mi’g gamay nga mapalit kay dili man mi nakatingob og pangompra, kaylagi igo man lang ming nag-panic, apan dili maka-afford pag-buying.

* * *

Matud ni Carmen Pedrosa sa Philippine Star, kining pandemics dili bag-o sa kasaysayan sa katawhan. Sa ato pa, kining sakit karon nga mitakboy na sa tibuok kalibutan, dili kini bag-o. Ang kasaysayan sa tibuok kalibutan ug ang Bibliya naghisgot na’g daghang matang sa sakit nga giisip nga mga pandemics ang proportion.

Giisip nga labing brutal nga mga killers mao ang cholera, bubonic plague, smallpox, ug influenza.

Ang smallpox, pananglitan, mipatay na’g 300 ngadto sa 500 milyon ka tawo sukad sa dugay nang katuigan nga kini naghulga sa katawhan. Ang Genesis nagsugilon nga ang Ginoo mibutyag ngadto ni Abraham nga Iyang gub-on ug  bungkagon ang Sodom ug Gomorrah gumikan sa grabing mga kasal-anan niini.  Mihangyo si Abraham nga i-spare ang mga matarong nga katawhan sa Sodom ug Gomorrah.

Nasayud kita sa sugilanon nga gikan sa 50, ngadto sa 20, hangtud nga kon adunay 10 ka matarong nga tawo sulod sa duha ka dakbayan, dili idayon ang pag-guba sa duha ka siyudad. Apan, wala silay nakita nga bisa’g napulo ka matarong nga molupyo sa maong mga dakbayan, busa nadayon ang destruction sa duha ka dakbayan..

Giisip kadto nga pandemic kay tingali ang duha ka dakbayan mao na ang tibuok kalibutan niadtong tungora. Ang dakung sala sa katawhan sa duha ka siyudad mao ang dili nila pagka-hospitable – ang dili nila pagtabang sa mga kabus nga molupyo, despite sa ilang pagka-adunahan.

Mao ba? Mao ba kini ang nahitabo sa atong kalibutan karon? “This interpretation is at the back of the inhospitality to migrants in our time and maybe the reason for the pandemic we are experiencing,” ni Pedrosa pa

“Pandemics bring out the best and worst in people. I am not joining the panic buying which to me is inconsiderate when people with money stack up their trolleys with food without a thought of others who will be left behind.”