EDITORYAL - Maayong dagha’g kompetinsya

Gipasar na sa ikaduhang pagbasa diha sa Ubos Balaybalauranan ang House Bill 78 nga maghatag og 100 porsiyentong katungod sa mga langyaw nga makaangkon og mga negosyo sa natag sa public service.

Ang HB 78 nagtinguhang amendahan ang kasamtangang 1936 Public Service Act aron klahuron nga sakop ang public utility sa public service.

Sa karaang balaod ug subay sa 1987 Constitution, kutob ra 40 porsiyento ang ownership ang mga langyaw kun gusto silang magnegosyo dinhi sa natad sa public services apan limitado lang sa transportasyon, komunikasyon, patubig,  ug enerhiya.

Sa HB 78, gipalapdan na ang kahulogan sa public service ug kini maglakip na sa public utilities sama sa “common carrier, railroad, street railway, subway motor vehicle, ice refrigeration plant, irrigation system, marine railways, wire or wireless communications systems; wire or wireless broadcasting stations; freight or carrier services, steam boats ferries and war craft engaged in the transportation of passengers or freight, gas, electric light, heat and power water supply and power, petroleum and sewerage system, among others.”

Kun hingpit mapasar ang maong balaod sa Senado ug mapirmahan sa presidente, makaengganyo kini og mga dagkong kompanya gikan sa ubang nasud aron magnegosyo dinhi.

Moresulta kini sa kompetisyon ug moresulta sa mas baratong presyo apan mas daghang kapilian ang mga konsumidor.  Dili sama sa panahon karon nga ang mga dagkong public utilities gikontrolar lang sa duha o tulo ka kompanya.

Usa kini ka maayong balaudnon nga gipangamahanan ni Deputy Speaker Sharon Garin sa Aambis-Owa party-list. Si Garin usa ka ekonomista ug abogado.

Apan samtang tuod maayo ang tumong sa maong balaudnon, ang mga benepisyong makuha palang maoy napakita niini, mas maayong lilion sab ang negatibong epekto niini sa maapektahang mga nag-unang namuhonan.

Kinahanglang hashasan sama sa paghimo og mga probisyon nga dili makulban og kaldero ang mga lokal nga mamumuhonan.

Kay basin tungod sa pagdagsa sa mga langyaw nga negosyante, daghan sab lokal nga mga industriya ang manirado.